Entri Populer

Rabu, 21 Desember 2011

''PRABU SILIWANGI''


PRABU SILIWANGI

Saha sabenerna Prabu Siliwangi nepikeun ka ayeuna ku sawaréh urang Sunda dianggap raja pangsohorna/panggedena (sarta ogé pamungkas) karajaan Pajajaran? Mun ngarujuk naskah Wangsakerta, bakal kanyahoan yén dina naskah éta eu...weuh saurang ogé raja Sunda (kaasup Galuh sarta Pajajaran) anu ngaranna Prabu Sili...wangi. Naskah éta meteakeun yén Siliwangi nyaéta ngaran landian anu dibikeun ka saha waé raja anu ngawasa di Sunda sanggeus gugurna raja Sri Baduga di Bubat.

Nurutkeun naskah éta, raja nu gugur di Bubat dina taun 1357 ngaranna Linggabhuwana, sedengkeun dina naskah-naskah nu séjén katelahna téh Prabu Maharaja (lain Sri Baduga Maharaja!). Alatan manéhna gugur dina ngabela ajén diri bangsa (Sunda), rahayat nelahna téh Prabu Wangi (Seungit), hartina nu ngaranna wangi/seungit alatan wawanénna ngabela ajén bangsa téa. Nya saterusna saha waé nu nu jadi raja Sunda sok katelah Prabu Siliwangi, nyaéta raja nu ngagantikeun Prabu Wangi téa.

Lamun naskah éta bisa dipercaya, atawa bisa dipaké pikeun maluruh saha Prabu Siliwangi, hartina yén Prabu Siliwangi lain saurang. Dumasar naskah éta nu météakeun yén Prabu Siliwangi saukur landian nu ngaganti Prabu Wangi, sabenerna aya dalapan urang Prabu Siliwangi. Lamun diurutkeun, maranéhanana téh : Niskala Wastukancana (1371-1475), Déwa Niskala (1475-1482), Sri Baduga Maharaja (1482-1521), Surawisesa (1521-1535), Ratu Dewatabuwana (1535-1543), Ratu Sakti (1543-1551), Nilakendra (1551-1567), sarta Ragamulya Suryakancana (1567-1579).

Mun nempo lilana ngawasa, écés pisan yén sakuduna nu dianggap raja pangsohorna karajaan Sunda nyaéta Niskala Wastukancana. Sajaba mangsa pamaréntahana nu “cukup fantastis” salila 104 taun (1372-1475), naskah Carita Parahyangan météakeun : “Aya saurang putra Prabu Wangi (Prebu Maharaja) ngaranna Prabu Niskala Wastukancana nu maotna dikurebkeun di Nusa Larang, di Pasir Wanakusuma. Manéhna maréntah salila 104 taun alatan sampurna ngamalkan ageman, mangka kahontal kaayaan nu sarwa sejahtera.

Laku lampahna nu koloteun sanajan umurna masih ngora alatan raja téh tunduk (ka tuntunan) “satmata” (Bunisora), nuturkeun (petunjuk) nu ngasuhna nyaéta Hyang Bunisora nu maot dikurebkeun di Geger Omas, landian Batara Guru di Jampang. (Inohong) éta pisan nu dituturkeun ku pangawasa lemah cai saterusna. Batara Guru di Jampang éta pisan nu nyieun makuta “sanghyang paké” sawaktu ngabogaan hak (luhur tahta=Wastukancana) dinobatkeun jadi raja. (Makuta éta) jieunan (hasil) tatapa bakti ka dewata.

Ku kituna, Niskala Wastukancana téh nyaéta Prabu Siliwangi I, sakaligus raja panggedéna (pangsohorna). Sanggeus maot, manéhna diganti kadua urang anakna :
Déwa Nis-kala nu ngawasa di Galuh (ibukotana Kawali), sarta Prabu Susuktunggal nu ngawasa di Sunda (saterusna Pajajaran).

Tétéla kadua pangawasa éta sanajan dulur teu sabobot sapihanéan, komo Susuktunggal dina pamustunganana ngancem bakal mutuskeun sagala hubungan jeung Galuh. Ngaliwatan “musyawarah” para inohong ti kadua karajaan, ditempuh jalan tengah : Kadua raja éta turun tahta, saterusna digantikeun ku Jayadewata putrana Déwa Niskala sakaligus minantu Susuktunggal. Bareng jeung dinobatkeunna Jayadewata, ngaran karajaan katelahna karajaan Pajajaran kalayan puseur dayeuhna
di Pakwan Pajajaran.

Anggapan yén Prabu Siliwangi (hiji-hijina) nyaéta SBM (Sri Baduga Maharaja) atawa Jayadewata, sabenerna teu salah-salah teuing, mun ngaran landian éta dikaitkeun ka nagara nu ngaranna Pajajaran. Hartina, SBM memang mangrupa raja nu mimiti ngawasa di Pajajaran (1482-1521) nu saméméhna nagara éta ampir
sok disebut Sunda. Ngan waé, mun dianggap yén SBM nyaéta hiji-hijina raja nu katelah Prabu Siliwangi, bisa jadi bakal “bentrok” jeung talari nu ngomong yén manéhna raja panggedéna sakaligus pamungkas.

Catetan : Naskah Wangsakerta masih janten "polemik" naha kalebet sumber tulisan sajarah atw sanes. Sawareh gaduh pamadegan yen mun ditingali dina metodologi sajarah (heuristik, verifikasi, interpretasi, historiografi) teu kalebet bukti sejarah nu otentik, margi lemahna sumber-sumber, pabeulit antara fakta & data, sareng dicampur ku hal-hal "magis-religius", teu benten sareng naskah Pararaton (Mpu Tantular) atawa Babad Tanah Jawa (Sultan Agung). Pamadegan nu sanesna, "terlepas" asli atawa palsu eta naskah, eta naskah teh kaasup karya nu "bernilai adiluhung".

Pangeran Wangsakerta teh, katurunan ka-6 ti Sunan Gunung Jati (putrana Pangeran Girilaya)...

Selasa, 09 Agustus 2011

KURING NGALAMAN SARUA NU KAALAMAN MANEHNA !!! 0041. H Ach… Moderator Posts: 140

" Jam sabaraha ayeuna? " gerentes dina jero hate. Asa ni'mat pisan ngalenyap sanajan bari ngagoler dihandap, diluhureun samak saheulay, teu dibantalan-bantalan acan.
Kuring nguliat jeung babatek, awak karasa pegel cangkeul, maklum geus opat poe tunggon Puspita anak kuring nu bungsu dirawat di Rumah Sakit, katarajang Thypus.

 Luhureun lomari leutik, nyampak aya resep tebuseun, kawasna sabot kuring ngalenyap, suster neundeun resep didinya.
Dibaca ubar nu kudu dibeuli Viccilin 1 gr injection jeung cefotaxime 1gr injection, masing-masing 4 tube.
Ieu mah antibiotik, kudu ditebus buru-buru pikeun disuntikkeun kana infus-an 6 jam sakali.

Ret kana arloji, euleuh geus liwat tengah peuting geuning! Jam 1 peuting kaayaan tiiseun, diluar hujan ngaririncik, hawa tiis combrek....
Ret ka kenca, sajongjonan kuring ngahuleng, ranjang kosong teh geuning geus dieusian pasen anyar.
Saha nya ? gering naon manehna ? Pantesna sabot kuring ngalenyap, suster mawa pasen ieu kadieu sakamar jeung Puspita.

Direret Puspita keur ngageubra sare, beungeutna pias, infus -an ngeclak lalaunan tina botol kana selang..., selang nyambung kana leungeun anak kuring.
Deudeuh teuing anaking jimat awaking, budak teh geulis pisan, kulit koneng mencrang, halis ngajepat, buuk panjang hideung meles, bet kudu ngalaman dirawat didieu. Hegak napasna nincak diwirahma, jentre ditengah peuting nu sepi jempling, dipirig ko sora hujan anu ngaririncik.

Rumah sakit teh nenggang dipasisian jauh ka kota, pakaranganna lega pisan, loba tangkal kai geledegan. Awi gombong, haur, pringgandani ngabaris beulah kaler. Katebak angin peuting nyeah sorana awor jeung sora hujan. Sora manuk peuting ngajerit, tuweuw sorana ancad laer, koreakpating koceak, anjing babaung handapeun kiara bangun nu kanyenyerian... meulah maratan langit.

Kuring nu kaitung wanian, peuting ieu ngarasa keueung kabina-bina. Ongkoh inget kana carita tukang ngepel tadi ba'da maghrib, yen aya mayit geus tilu poe can aya nu nyokot, sumawona dipulasara. Kulawargana teuing dimana. Basa keur ngepel di kamar mayit, katohyanan posisi mayit
nangkarak bengkang bari sidakep, dirurub ku sepre bodas. Tah basa rek kaluar ti kamar mayit, kareret posisi mayit jadi nyangigir, ngarengkol...
Harita gancang ngagentraan Satpam, tuluy neang mayit, teu teu sing nyangigir geuning, ngajelepeng we nangkarak bengkang.
Atuh puguh ngarasa helok, sidik pasti mayit tadi nyangigir!!!

Tukang ngepel ngaharewos bari gep lengeunna nyekelan leungeun kuring : " Didieu mah loba anu aheng! " kitu cenah panonna neuteub anteb, leungeunna karasa tiis nyecep , terus ranggah kaluhur kana beuheung kuring kawas nu rek nyekek !
Si siah! teu lucu, nyingsieunan batur...

" Uuuh" pasen anyar humaregung bangun nu nahan kanyeri, sukuna tetejeh kana ranjang, hordeng bodas nu ngulibeng ranjangna oyag-oyagan.. Rek disingkabkeun hordengna, hate asa teu wasa
na kamana atuh kulawarga na ?
Ah leuwih hade ngabejaan Suster Jaga, bari sakalian rek nebus ubar ka Apotek di tingkat hiji...

Kuring kaluar ti kamar, mengkol ka kenca mapay koridor nu caang ngempray, ngaliwatan kamar-kamar nu sejen.
Kamar Puspita nomer 14. Nilik kana jujutan, kuduna aya kamar nomer 13, tapi euweuh geuning nomer 13 teh.
Beulah kenca gigireun kamar 14 aya rohangan suster, minangka power styring comitee na, nyampak aya dua urang suster keur tinggerendeng nukangan kuring nyanghareup kana white board. Kuring jadi asa-asa rek ngomong teh, boa-boa keur solving problem yeuh!
Teu burung kedal ucap ceuk kuring ka manehna : "Suster pasen baru dikamar 14 gegerungan wae, tolong dilihat atuh".
Euleuh-euleuh teu ngahargaan ka kuring, sakitu dibejaan teh hare-hare bae, yaa suddaaah! Kuring buru-buru ngaleos.
Karek tilu lengkah kuring ngalieuk heula katukang..., wuiih suster duanana kamarana? sakilat ngaleungit lir tatit!
Hampura tadi tos negative thinking, geuning aranjeun teh "merespon dengan baik atas informasi dari sayah" sakilat leungit, tapi kunaon bet beda rarasaan? bulu punduk muriding muringkak...

Mengkol ka kenca, koridor ngembat ka kidulkeun. Sisi beulah kenca ngajejer kamar nomer 1 jeung nomer 2. Kaselang ku WC saterusna kamar nomer 3, 4, jeung 5.
Beulah katuhu kamar nomer 7 dina pantona aya tulisan ruang isolasi. Naon atuh isolasi teh? piraku ruang alat tulis kantor sarupaning isolasi, lakban, plester ?
Liwat kamar 7, aya kamar 8, 9 jeung ruang slobzing. Naon deui atuh "slub slob" kitu? ditoong tina kaca panto dijerona aya sepre, sarung bantal, simbut numpuk ngahunjud..., bodas!!!
Hih kunaha wet ngawaas aya pocong didinya!!!

Buru-buru maju ka kidul, aya kamar leutik. Nyampak aya suster ngeluk tulas tulis dina kertas bodas. "Nuju ngadamel laporan Neng?" saukur nanya dina jero hate. Suster ngalieuk belenyeh seuri bari unggeuk.
Iiih, si geulis ngajawab pananyaan kuring? helok tiasa tembus rasa kieu?

Beh ditueun, aya kamar tinun, ditoong deui wae, oohh dijerona aya tumpukan sepre, simbut, anduk, sarung bantal ngajengjreng rapih tumpukanna. Liwat tidinya nyampak dapur, terus panto kaluar tungtung koridor.

Bray pantona dibuka lalaunan. Kuring ngalengkah kaluar bari ngareret ka katuhu, rek uluk salam ka Satpam, ih geuning kamana nya? Biasana mah stand by aya didinya.

Kuring mapay jalan nu brasna ka Apotek, ngaliwatan bangku-bangku kosong. Didieu sepi pisan iwal ti sora hujan nu mimiti ngagebret ngagedean. Hujan gede dibarung ku angin nyeak, sawer cihujan kana kaca, ngucur katojo lampu, ririakan mangrupa silhuet, saliwat siga leungeun keur gugupay!!

Hate murengked bakat ku sieun, keueung lain meumeueusan, Ku kabeneran deuih, taya saurang-urang acan nu ngulampreng iwal ti kuring. Ngawani-wanikeun diri, terus ngalengkah maju. Asa beurat rek ngalengkah teh, aeh-aeh...

Aya 2 piliheun jalan, ka katuhu nurugtug mudun, mengkol ka kenca, mapay tangga brasna ka Apotek. Mun ka kenca, mipir-mipir kamar pasen, pungkal-pengkol nepi ka hareupeun Lift, brasna ka Apoptek oge.
Kuring milih ka kenca. Naha? Sabab deukeut panto Lift sok aya Satpam, tangtu moal keueung teuing..
Tapi barang jol kadinya, Satpam teh suwung deuih. Ih ! ku harianeun kamana atuh Satpam teh

Hareupeun Lift, kuring mencet tombol. Kling! pantona muka, luak lieuk heula buru-buru asup. Hate ngarasa reugreug, euweuh nu nuturkeun geuning. Nya eta atuh ongkoh sieun, tapi ngawawaas aya nu nuturkeun ti tukang, heug ngerekeb kana punduk, atawa nangkod pageuh kana beuheung...

Di Apotek kuring ngasongkeun resep ka patugasna, ditarima kalawan darehdeh pisan. " Mangga diantos sakedap, bade didamel kwitansina " ngomongna dibarung ku imut.
" Puspita " bayarnya di kasir 4 "
Kuring unggeuk. Aduuh hate asa ngemplong leupas tina rasa keueung. Nuhun Neng Geulis, sakieu tengah peuting, anjeun kacida someahna, teu lusuh teu kusut.

Kuring leumpang bari ngagigiwing kwitansi, muru ka lawang kasir 4. Tapi kahalangan ku brankar bodas. Saha atuh nu neundeun brankar didinya? teu boga pipikiran.!!!
Ku kuring rek disurungkeun ka katuhu, ngan teu jadi sabab aya getih ngagarajag dina brankar!!! Kapaksa leumpang nyisi tembok bari panon teu lepas tina brankar.

"Pussss pitaaa" aya nu ngaharewos tukangeun kuring, karasa hiuk anginna ngahebos ceuli. Kuring apal kana sorana! dilieuk katukang euweuh sasaha. Kuring ngeleper, apal kana sorana. Gancang dilieuk, ditukang euweuh sasaha.
( cag semet dieu heula, engke disambung deui)



Jumat, 17 Juni 2011

" Do'a Kami Menyertaimu Wahai Guru"

....Rasa menyesal ...tidak kunjung hiang dari benak kami,,,kami yang sering lalai ketika engkau sedang mendidik kami,...kami yang suka menggap anginlalu ketika engkau menasihati kami......wahai guru,,engkau adalah jungjunan kami, engkau membina & mendidik kami......teringat disaat dimana kala engkau Mengajar...engkau dengan penuh semangat ,tanpa kenel rasa lelah...mementingkan kami anak didik ,dan meninggalkan keluarga di rumah......wahai guru,,mungkin Umur memang telah ada yang mengatur,,nyawa memang ada yang punya.....mungkuin tidak lama kita berjumpa......tapi ,dengan pertemuan yang singkat itu engkau telah memenuhu hati kami dengan tekad dasar Tauhid,,,,Dasar yang tidakboeh tidak dimiliki oleh seorang muslim,..maafkanlah kehilafan kami para muridmu ini...engkau bak sinarmentari yang hangat yang menyingkirkan kedinginan kami, juga bak pelita yang menerangi jalan kami........"selamat Jalan GUru"...Selamat Berjumpa lagi,,,di lain waktu dan tempat nanti.......,,semoga Alloh swt Mau mempertemukan kmi Dengan anda.....di Tempat yang telah Ia sediakan Bagi Hamba_hambanya Yang Beriman"....!! Allohu Yarham......!!Ya Alloh Sambutlah Gurukami Dengan jamuan Buah-buah sawarga,,,,,,Jamu ah ia Di sebaik-baiknya tempat penjamuan Mu.....Ampunilah segala kekhilafan nya ......Amien...Ya Alloh Ya Mujiibas-Saailin....."

Jumat, 22 April 2011

Carita Pondok " Imut Tingtrim"

     RET deui ras deui, ret deui ras deui. Enya kitu, ret deui ka Indung, ras kana rupa-rupa yasana ka sorangan sakulawarga jeung rupa-rupa kahadeanana ka sasama jalma nu lian, sarta kapengkuhanana dina ngalaksanakeun papagon agama. Nuluy rus-ras teh, kana kalakuan sorangan ka kolot, hususna ka Indung sorangan, nepi kana hiji pananya, "Kumaha ari aing? Geus nepi ka mana ngugung-ngugung jeung nulung Indung teh? Diimpleng-dipeleng; kabeh jalan nu geus kaliwatan dipapay disawang, dilenyepan dirarasakeun, tapi pananya tacan bisa kajawab, kalah kateug deui dina pananya lianna: Naon wae tanda, yen diri teh geus cukup babakti ka Indung anu ngakandung? Nya, nepi ka pananya panungtung: Naha diri teh kaasup golongan nu mana? Kaasup ka golongan nu dirahmat ku Alloh atanapi anu dila'nat ku Mantenna?" Leng, bray, leng, bray, kolebat, kolepat, jorelat, bruh-breh lengkah-lengkah kuleuheu. Aya saudat-saudat gurat-gurat barodas, tapi da meh kasilep ku lengkah-lengkah nu teu atra beresihna; boa saukur nyesakeun titik-titik-hideung nu ancal-ancalan tur munasabah, mun dikumpulkeun bakal ngalimpudan gurat-gurat bodas nu teu sabaraha reana.

Kolebat, ngolebat mangsa keur budak-mangsa geus inget jeung tenget, tapi mun disawang ti ayeuna, harita kaasup nu tacan boga wiwaha: Hirup teu kaopan, kahayang teu kacumponan, ka kolot ngabarungsinang. Tacan eureun gogoakan mun kolot tacan ngupahan. Pantes mun harita kolot keuna ku aral-subaha, da adat sorangan beda ti nu lian. Tapi nu karasa harita, geuning kolot mah, hususna Indung ngan sabar jeung sabar we. Ngan dina enyana sorangan pikeuheuleun ge, meureun kolot mah lautan hampura, da sorangan harita jajauheun keneh kana bisa mikir panjang tur rangkepan cara ayeuna.

Kolepat sajorelat ngolepat mangsa rumaja-mangsa dinangna-dinengne dipikanyaah ku sarerea: sagala dicukupan ku Indung jeung Bapa;disuwuk ongkoh ku dulur jeung baraya nu geus darewasa jeung rarumah tangga. Batur jauh cararunduk, sobat-sobat nu deukeut nu anggang dararatang.Di sakola di pangulinan didareukeutan ku batur saumur, jadi pangimpungan batur saentragan. Ari diri asa aing pangpangna : pangbenerna, pangbisana, pangjugalana, jeung pangsagala lianna;padahal mun harita disawang ti ayeuna bisa jadi harita teh pangsombongna, pangbedegongna, pangbedang-wangkelangna, jeung pangteubenerna lianna. Sarerea kudu ngagugu kana kahayang sorangan: ceuk sorangan hideung, kabeh babaturan kudu milu hideung; ceuk sorangan beureum kabeh kudu milu beureum, jeung sajabana. Kabeh babaturan kudu implut ka sorangan dina sagala perkara.Mun babaturan teu biluk, teu euleum-euleum disieuhkeun. Sirung-sirung takabur patingpecenghul, kembang-kembang deleka ka nu teu dipisuka laligar, kabedang-kawangkelang ka kolot mimiti ngaracunan kahirupan mangsa harita. Tara ieuh dipikiran dilenyepan, yen ka mana wae sorangan indit, Iblis teu weleh ngingiclik-ngukuntit, maksud ngagoda luyu reujeung sumpahna. Rasa kaduhung kana hiji perkara nu karasa salahna ukur datang saliwatan-saliwatan, henteu namperkeun kakuatan pikeun ngarobah kalakuan sorangan. Tapi, dina kaayaan diri kitu, Indung mah tetep dina tangtunganana: sabar, tawekal, dina nyiraman ku kanyaahna lahir jeung batinna. Lahirna taya basa karugian ku matrerina, dina cisoca kaihlasanana teu weleh ngagolontor du'ana keur kajembaran sorangan.

Umur sorangan nambahan, atikan ngajembaran, boh atikan umum boh atikan agama, da

geuning Indung mah estu mentingkeun pisan kana atikan keur sorangan teh, sanajan tina ladang dug cinetek miceunan kesang sorangan, sab kayaayaan ekonomi kulawarga sanggeus Bapa ninggalkeun tiheula karasa beuratna. Indung mah eces ludeungna, sanajan kudu nyanghareupan gulungan ombak kahirupan anu sakapeung kacida gangasna. Bisa jadi enya, ku kuatna pangaruh atikan jeung pangaruh lingkungan gaul sabudeureun tempat cicing, sanggeus kuring jeung Indung pindah ti lingkungan samemehna ka lingkungan anyar nu aya di sabudeureun Pondok Pasantren At-Taqwa, karasa ku sorangan mimiti aya robahan-robahan kabiasaan. Najan kitu tetep karasa, gegedena mah robahan-robahan dina sikep hirup sapopoe teh ku alatan yasa Indung, anu teu pegat-pegat nyimbeuhan ku kanyaah anu merenah.Nya ti harita kasongong, kasombong, kabedegong, kabedang-wangkelang teh, boh ka Guru, boh ka babaturan, jeung ka nu lianna mimiti ngurangan, da geuning loba conto, boh nu kajadian di lingkungan kulawarga, lingkungan sakola atawa lingkungan campur gaul lianna; boh conto hade keur turutaneun, boh conto goreng pikeun singkaheun. Najan kitu harita ge rumasa, jauh tangeh keneh, ari kudu kaasup anak anu "waladun solihun yad'u lahuma" mah.

Ret deui ka Indung, ras deui kana kahadeanana jeung ras kana kalakuan sorangan mangsa rumaja, malah geus jadi pamuda;mangsa keur ngawula kana pangaresep, hususna kana olah raga voli.

"Den, wayahna isukan mah milu gotong royong melur jalan heula!" ceuk Indung hiji waktu.

"Ih, ari Ema, apan Deny bade latihan!" tembal teh bari jejebris.

"Atuh nyelang we sapoe mah, Kasep! Sapoe ge henteu cenah, paling nepi ka memeh wanci lohor," ceuk Indung deui.

"Ema, latihan isukan teh penting pisan, ngahangkeutkeun, bade aya pamilihan pamaen voli kanggo tim kacamatan!" cekeng ngayakinkeun Indung.

"Euh kitu, hanjakal atuh, nya. Enya lebar atuh ari rek aya pamilihan pamaen mah, mangka bejana Deny mah kaasup anu hade volina!"

"Enya, Ma, kitu," atoh we nu aya, Indung nyarita kitu teh.

"Enya, keun bae atuh. Satadina mah pedah bae, Bapa keur teu sehat, jeung biasaana Deny voli teh sok sore," ceuk Indung deui. "Ari kitu mah nya keun bae, Ema rek sasadu we ka Ketua RW!"

"Keun bae, Ma, ari Deny rek aya pamilihan pamaen voli mah, " ceuk Bapa ka Indung bari norojol ti kamar, jigana ngadangueun harita teh.

"Muhun, atos eta oge," tembal Indung "Deny mah jongjon bae rek voli mah, muga-muga kapilih jadi anggota tim kacamatan," pokna deui ka sorangan.

"Enya kitu, Den, ulah galideur rek voli mah," Bapa oge ngajurung pisan harita teh. "Muga-muga bae isukan mah Bapa sehat pisan. Dina henteuna oge keun bae, kerja bakti

mah rek ngeureuyeuh bae, sakadugana."

Isaukna ge teu nolih ieuh ka jalma-jalma nu geus karumpul rek melur jalan mah, najan kaliwatan, ngungkug bae ngidul harita teh, rek ka lapang voli. Biasanma ge unggal latihan voli teh lungsur-langsar, naha atuh harita mah bet kudu ngalaman kajadian nu teu dipiharep: Sa-set ge tacan rengse voli teh, sorangan dibere "umpan" ku babaturan gigireun, bola melentung luhureun net, sorangan ngawahan, jleng luncat sataker tanaga bari leungeun katuhu siap nyemes; naha atuh samemeh bola nepi ka ukuran semeseun teh, leng sirah dumadakan lieur lain meumeueusan, titingalian asa tingburinyay. Atuh puguh we memeh bola semeseun digebot ku sorangan ge geus kapiheulaan ku nu nga-blok. Basa suku antel deui kana taneuh, jolongjong teh, asa aya nu nyurungkeun ti tukang, jedak tarang kana tihang net tina beusi, leng, leng, koleang, les teu inget di bumi alam.Duka geus sabaraha menit lilana, da basa inget deui teh geus dina ranjang, bari tarang nu diperban karasa nyut-nyutan.

"Ema, hapunten Deny...kamari ngab....," ceuk sorangan teu kebat, diantelan manten dua ramo indung bari carinakdak. Sababaraha keclak cisocana murag kana dada sorangan.

"Geus, tong loba pikiran..., ti kamari keneh ge ku Ema geus dihampura...," pokna bari neuteup. "Nu penting muga-muga hidep buru-buru cageur."

Gusti Nu Agung, meureun Indung mah ti poe memehna oge geus terangeun, sorangan ngabohong teh. Reup panon dipeureumkeun, era kacida neuteup raray anjeunna teh, rumasa geus nyieun dosa.

Eta mah ngan salasahiji kajadian. Lain sakali duakali boga laku lampah goreng anu matak ngajaheutkeun Indung teh. Tapi angger bae geuning, Indung mah dina deudeuhna dina asihna, jeung dina kamelangna ka sorangan, anu mudal tina batinna anu putih-beresih. Kadeudeuh, kaasih, kamelangna teh manjang deuih, nepi ka kiwari-nepi ka ayeuna keur ngoconan Si Bungsu, anu cikeneh dieengklek. Nepi ka ayeuna ku sorangan keur ret deui ret deui ka anjeunna, diserangkeun tina bangku nu keur didiukan.

Ret deui, tuluy nu keur ngoconan Si Bungsu teh ditelek-telek: Rambutna nu geus meh ngeplak bodas; socana nu geus ngelok jero;kulitna nu beresih geus ngariut-karijut, katambahan ku titik-titik hideung laleutik. Tapi ku kersaning Alloh SWT, salirana mah kaitung sehat jeung sehat bae, sanajan leumpang geus teu bisa gancang. Deudeuh..., dina waruga geus kitu, bisa keneh mere mangpaat, boh keur anak-incu jeung buyutna, boh keur jalma lianna. Istiqomah dina ibadahna taya babandinganana. Jasana? Wah, pimanaeun teuing sorangan mah bisa mulang tarima. Anu sidik mah ka kolot teh, hususna ka Indung, boa leuwih loba ngajaheutkeunana. Komo meureun ka Nu Maha Agung, rumasa hirup teh loba keneh rereged. "Astaghfirulloohal'adziim, Alladzii laa ilaaha illa huwal hayyul qoyyuumu wa atuubuu ilaih", ceuk hate.

"Bungsu, ieu cepeng heula, Si Asep!" ceuk Indung.

"Eu mang...ga, Ema," nembalan teh bari rada reuwas, da puguh Indung nyarita, bari sorangan keur maling teuteup, jeung rus-ras ka mangsa lawas.

"Ema bade netepan heula, ah," pokna deui bari jung nangtung, sanggeus sorangan ngadeukeutan budak nu keur diuk bari ngulang-ngulangkeun leungeun jeung haoh-haohan. "Saleng Apa heula, nya, Nini bade Alloh..., saleng bade bobo heula," nyarita ka budak teh, jiga ka nu geus bisa cacarita bae.

"Mangga, Nini, mangga....," cekeng bari mangku Si Bungsu, tuluy nyeta-nyeta budak

nyarita, mamagahan, bari jinisna moal ngartieun oge. "Wilujeng leleson, Nini....," bari ngulang- ngulangkeun leungeun Si Bungsu ka ninina.

Indung ngaleos ka jero. Sabot nungguan Lasmiati nu keur ka tampian mawa seuseuhan jeung isikaneun, sorangan mawa Si Bungsu ka Ceuk Arwinah. Mawa budak oge nyalse bae: Kahiji, kebeneran keur teu boga gawe, da borongan geus rengse. Kaduana, najan Lasmiati keur ka tampian, warung mah teu kudu ditungguan ieuh, da geus aya tilu poena ge henteu dibuka. Enya, wawarungan modal leutik, tuda, dibarung bari ngawulaan nu baralanja ngaranjuk, pantes mun kakara tanggal lilikuran ge geus runtang-ranting. Paling-paling euyeub deui ku barang-barang jualeun teh engke, awal bulan, sabada nu ngararanjuk malayar hutang. Sakitu oge alhamdulillah ketak, nepi ka ayeuna mah nu ngaranjuk teh jalujur, tara nyengsar tina jangjina, umumna mah. Nya ari saurang-urangeun mah jamak bae, da teu kituna ge apan sok bari sasadu, tur ku sorangan ge kama'lum alesanana mah. Keun bae sakitu mah, itung-itung nulungan saheulaanan bae, da sorangan ge apan sok butuh ku kahadean nu lian.

Balik ti Ceuk Arwinah teh, Si Bungsu diais ku indungna, sorangan mah jongjon bae ngosrek di pakarangan, nepi ka dur-dur bedug Ashar. Basa anak nu katilu jeung kaopat balik latihan Pramuka oge, sorangan jeung Lasmiati mah keur nyalse di bale harerupeun imah. Bari ngadayagdag na korsi males beunang nyieun sorangan tina awi, panon neuteup sababaraha hiji kenteng nu geus rarengat, ras ka Indung nu keur leleson di kamarna: Naha wayah kieu Indung tacan nyaring? Apan biasana oge tara kosi kapiheulaan salat, sanajan dina kaayaan waruga geus sakitu kolotna. Meureun kapulesan. Rek digeuingkeun, karunya, bisi asa kaganggu;teu digeuingkeun, waktu salat Ashar geus nyedek ka ahir, numatak rada nimbang-nimbang sajongjongan mah. Ngan inget kana amanatna nu enggeus-enggeus, sok menta digeuingkeun bisi kapulesan sare dina geus manjing mangsana salat, hate teu nogencang deui, leos bae sorangan ka jero imah.

Lalaunan naker, sorangan nyinggraykeun hordeng jeung nyurungkeun panto anu melenge. Ngeteyep ngadeukeutan Indung nu bangun ngageubra sare dina ranjangna.

"Ma....," lalaunan pisan nyarita teh. Ngahaja, hayang ngageuingkeun, tapi Indung ulah nepi ka asa kabetak, anu antukna hudang teh sok tuluy leng-lengan rieut. Tapi hate ge ngama'lum, pantes sora sorangan teu kadangueun oge, da puguh nu pules tea, atuh. "Maa, Emaa!" cekeng sakali deui. Tapi tetep, teu katembong usik-usik acan. Gog sorangan cingogo gigireun mastakana, ngarah sora sorangan deukeut kana cepilna. "Ema, geura gugah, " naha pules-pules teuing, ceuk hate. Ditelek-telek rarayna, rada ngalieuk ka katuhu; lambeyna bangun imut dina kaayaan tingtrim. Panasaran, saeutik simbutna dibuka;dicekel puhu pananganana. "Ma, Maa, Maaa....," dibarengan teuteup kacuriga; disidik-sidik renghapna, tuluy dicabak lebah angenna, "Maaa!" bari dioyagkeun salirana. Hate geus beda rasa, diteken urat nadina, dak-dumadak sorangan ngoceak."Emaaaaa!" ***

((Ku Itto Cs. Margawaluya))

Pangancikan, Rewah 1429 H.

(Basa mieling nu imut tingtrim dina mangsana mulang)

Kamis, 21 April 2011

"Minta ma'aflah,walaupun Engkau tidak dima'afkan"

   Tak seperti biasanya,,,,pagi kamis ini Atmosfiernya terasa beda dari biasanya, ya mungkin karena hari kamis ini aku masuk sekolah dijam siang".Alasan kenapa aku masuk dijam sinang dikarenakan Kelasku sedang di"pinjanm"oleh yang sedang UN.kiranya semua bakal berbeda degan rutinitas ku dihari kamis umumnya,hany masuk sekolah,mengurus organisasi,sendagurau dengan teman,dan yang terpenting belajar di kelas,itulah aktifitas ku dihari kamis umumnya...bahkan setiap hari,buka kamis saja. Tapi kamis kemarin sangat berbeda.....aq tidak berangkat dipagi Hari,,dan aku tidak diamdi Tempat khusus yang mereka sebut"asrama",pagi itu aku ada di rumah,,tak bisa kuceritakan secara umum kronologis nya"dikarenakan suatu alasan yang kuat,yah kesampingkan saja. Disiang harinya aku berangkat bersama teman ku,disinilah semua kegagalan berawal.
   Aku lalai & lengah,hingga melupakan kewajiban ku,,sehingga sang Ibu sekolah turun langsung mencariku ,untuk menyampaikan pesan dari Guru besar kami, Ia berpesan,"agar kami melakukan aktifitas pada hari kemis seperti biasanya"..tpi aku dan rengrengan lalai dan teledor..hingga Amanat yang Beliau sampaikan Tidak terlaksanakan, Hati Terasa berat,,fikiran melayang,rasa bersalah yang berguruh di dalam hati,,sesak terasa, rasa bersalah ini kian memanas ketika terbersit di benakku "wajah kedua orang sholeh itu"..!!
(closehead bilang:"dengar hati tuk melangkah!!!!)
    Ah tapi apa boleh dikata,,semua sudaj terlanjur yang tersisa hanyalah Rasa malu & penyesalan yang muncul dari lubuk hati paling dalam,,sampai-sampai aku berfikir Maudikemanakan Wajahku,,Apa aku kantongi saja ,?,agar hilang rasa malu yangmembelenggu ini!!...tapi walaupun begitu ,Hati ini tetap menyemangati dir, bahkan ia membisikkan sesuatu,,kedalam benakku yang lain, Ia berkata:" Minta ma'aflah"!!!niscaya kau akan tenang,,Walaupun engkau tidak dima'afkan"!!..bisikan itu menjadi stimulus bagi Diriku, Yang sedang diterpa Ombak Gelisah ,Gundah, Dan Rasa Bersalah!! 

Rabu, 20 April 2011

Urang diajar babarengan...ti Ki kabayan"!!

Filosofi si kabayan:


Hirup Mah Heuheuy jeung Deudeuh



Teu kudu ngarasula mun urang can diparengkeun pinanggih jeung kabagjaan. Naon sababna? Da hirup mah lain keur senang-senang, kitu saur Ustad ogé. Ari kitu keur naon atuh saestuna urang hirup téh?



Jawaban idealna, hirup teh lir ibarat sakola. Unggal poé urang kudu terus-terusan diajar. Kudu peurih, teu kaci ogoan, teu kaci melencing, mumul, babarian jsb. Ku naon maké kudu tipoporosédiajar? Pan sangkan lulus ujian. Eta tujuan mangsa pondokna. Cukup nepi ka dinya? Tangtu baé henteu ngan ukur tepi ka dinya, sabab tujuan mangsa panjang sarta anu pangpentingna pisan mah bisa nyangking tur ngamalkeun naon-naon anu ku urang diundeuran di sakola. Ku naon pangna kudu lulus ujian? Pan nya di dinya pisan urang bisa ngukur kamampuh urang sangkan kanyahoan nepi ka mana nyerepna élmu.



Sanajan hirup memang lain keur senang-senang, tapi lain hartina hirup téh bakal susah salilana. Cék si Kabayan, hirup mah heuheuy jeung deudeuh. Maksudna, tara senang salilana, ogé sabalikna tara susah salilana. Aya waktuna urang seuri bungah, sanajan kadang-kala urang kudu ngarandapan kasedih, katugenah jeung sajabana.Hanjakalna, kalolobaanana urang mah sok sarakah, hayang senang salilana, nep ika lamun ngarandapan kasusah téh sok aral, malah sakapeung mah jiga nu ngangluh ka Allah swt. "Duh Gusti, naha hirup téh mani asa susah-susah teuing atuh?" Padahal mun keur senang mah boro-boro inget kana sukuran,nganuhunkeun ka nu Maha Masihan Kasenangan.



Mun urang daék diajar, sabenerna loba hal anu bisa diconto tina carita-carita si Kabayan. Inohong rékaan nu hirup dina budaya Sunda ieu téh saestuna lain ngan saukur inohong pangedulan nu kabisana ngan ukur nipu batur, calutak ka mitoha jsb. Si Kabayan mah ngan ukur wayang. Sikep, rengkak paripolah, katut pamikiranana ditangtukeun ku dalang nu ngigelkeunana. Ajip Rosidi dina salahsahiji essayna kungsi nyebutkeun:



"...pasipatan tokoh si Kabayan téh henteu salilana konsisten. Maksud téh dina saban carita sipat si Kabayan téh henteu salilana sarua. Sakapeung digambarkeun pangedulan, teu nyaho di cedo, wani kurang ajar ngaheureuykeun mitoha. Sakapeung digambarkeun jadi tukang tipu anu resep ngabobodo batur kaasup mitohana sorangan. Cindekna unggal pangarang anu nyiptakeun carita si Kabayan bisa ngagambarkeun pasipatan palakuna luyu jeung kahayangna."


Hanjakalna, cék pamanggih kuring, aya nu kaliwat dina statement Ajip. Si Kabayan teu salawasna digambarkeun ngabogaan sipat negatip. Lamun urang leukeun ngalenyepanana, saenyana dina dongéng si Kabayan loba siloka nu bisa dijadikeun luang. Upamana waé tina carita di handap ieu:


Hiji poé si Kabayan jeung si Lamsijan jalan-jalan ngajugjug ka hiji tempat. Sapanjang jalan si Lamsijan teu weléh gogodeg sabab teu ngarti ku lalampahan si Kabayan. Unggal manggih tanjakan si Kabayan ngagakgak seuseurian siga nu manggih kabungah rongkah. Sabalikna, unggal manggih pudunan manéhna ceurik ngageunggeuik jiga nu kanyenyerian. Banget teu ngarti, tungtungna si Lamsijan nanya.



"Kabayan, kami mah teu ngarti, ku naon unggal manggih tanjakan silaing kalah seuseurian, padahal kami mah kacida susahna sabab nanjak téh capé? Ari manggih pudunan, hayoh kalah ecurik jiga nu susah, padahal kami mah bungah, sabab leumpang ogé ngareunah teu matak capé. Henteu siwah mah silaing téh?"



"Ah, teu gélo teu sing. Silaing wé nu bodo. Ieuh Lamsijan, pangna kami seuseurian mun manggih tanjakan téh, kami mah nyaho mun geus nanjak pasti manggih pudunan. Pan lain matak bungah éta téh? Nu matak kami seuseurian. Sabalikna mun keur leumpang dina pudunan, kami kacida sedihna, sabab yakin sanggeus béak pudunan, pasti bakal manggih tanjakan. Na dikira ngeunah kitu leumpang di nu nanjak téh? Nu matak tong héran mun kami ceurik sajeroning leumpang mapay pudunan."



Sabengbatan, carita di luhur siga carita léléwodéh ti jelema nu teu pati jejeg. Padahal saestuna ieu téh siloka nu kacida lantipna. Aya pesen moral yen urang salawasna kudu siap nyanghareupan kajadian naon baé nu bakal tumiba ka urang.Mun ayeuna kabeneran keur nanjung jadi pejabat, ulah nepi ka poho yén hiji mangsa mah urang bakal turun tina kalungguhan nu keur dicangking kiwari. Mun urang keur beunghar lubak libuk loba dunya, ulah poho yén éta téh ukur titipan, tur kudu rido mun sawaktu-waktu dipundut ku nu Kagungan. Sabalikna mun urang keur aya dina kasusahan, omat ulah putus pangharepan, sabab pasti dina hiji mangsa mah urang bakal kasinugrahaan ku kasenangan.


Pan cék tadi ogé, hirup mah heuheuy jeung deudeuh.


Dicutat ku Lucky bin Asep Todad (SKKS 104) tina http://sundablog.blogspot.com/2006/09/filosofi-si-kabayan.html

Diropéa deui ku SKKS-001

Senin, 18 April 2011

" artikel ti pun Emang"

Seputar Kebahagiaan

oleh Sena Zaeni Aqwam pada 18 April 2011 jam 16:49
      Filsafat yang merupakan ilmu pertama, yang mana esensinya itu adalah pencarian Tuhan, mempunyai beberapa cabang, diantaranya epistemologi (teori ilmu pengetahuan), ontologi (filsafat wujud) dan aksiologi (filsafat nilai) –termasuk di dalamnya etika dan estetika (keindahan). Mengenai epistemologi, filosof barat maupun filosof muslim menerima cabang filsafat ini, tentunya dengan perbedaan yang fundamental. Di satu sisi, epistemologi barat hanya menggunakan metode observasi, di sisi lain, epistemologi timur tengah (muslim), memiliki 3 metode, yaitu bayani (observasi), burhani (demonstratif, logis) dan ‘irfani (intuitif), yang masing-masingnya bersumber pada indra, akal dan hati. Sementara mengenai ontology, cenderung, kebanyakan para filosof barat menolak akan cabang filsafat yang satu ini, karena mungkin berkaitan dengan epistemologi mereka yang hanya mengacu pada observasi, mengacu pada data indrawi. Secara tidak langsung, mereka sudah menolak “entitas-entitas” alam ghaib, dan tidak percaya adanya tuhan, malaikat, jin, bahkan mungkin alam semesta diluar sana –jika mereka belum melihatnya secara langsung, dan pasti kita ingat pada kisah Bani Israil yan ingin  melihat Allah jahroh (secara langsung). Itulah mungkin pembukaan dalam mendefinisikan dua cabang filsafat.
       Kembali pada judul diatas (Seputar Kebahagiaan), yang akan saya bahas disini adalah cabang filsafat yang lain dari dua cabang diatas, yaitu aksiologi (filsafat nilai), terutama mengenai etika. Etika, sedekat yang saya tahu, merupakan The Art of Living (Seni Hidup). Etika mengajarkan kita bagaimana kita hidup, bagaimana kita meraih kebahagiaan, bagaimana kita berinteraksi dengan lingkungan, masyarakat, bahkan Tuhan sekalipun –yang nantinya akan melahirkan konsep etika terapan, etika normative, dan metaetika. Dan bagaimanapun rumitnya pembahasan etika, tiada lain tujuannya adalah bagaimana kebahagiaan itu kita dapatkan, ini tercermin dalam kitab-kitab etika klasik diantaranya, Tahshil as-Sa’adah (Menggapai Kebahagiaan) karya Al-Farabi, As-Sa’adah wal Is’ad (Kebahagiaan dan Membuat Kita Bahagia) karya Al-‘Amiri –walaupun secara langsung, saya belum pernah membaca kitab-kitab tersebut.
Salah satu pembahasan dalam kitab-kitab klasik itu adalah dperkenalkannya jenjang-jenjang kebahagiaan, sebagaimana tercermin dalam salah satu kitab etika karya Ibnu Miskawaih yang berjudul Tartib as-Sa’adah. Setidaknya, disana disebutkan bahwa kebahagiaan itu mempunyai lima jenjang. Dan inilah yang perlu kita syukuri, bahwa Allah memberi kita kebahagiaan tidak Cuma satu saja, tapi lebih dari itu. Hal ini semua tercermin dalam firman-Nya: “Jika engkau hendak menghitung ni’mat Allah, pastilah engkau tidak akan bisa menghitungnya………..”
      Jenjang pertama dari kebahagiaan, adalah kebahagiaan fisik atau sensual, kebahagiaan yang kita semua tahu. Kebahagiaan jenis ini, sering dipandang orang sebagai kebahagiaan satu-satunya, contohnya saja dengan keluarnya ucapan “kalau sudah kaya sih pasti kita bahagia”, dan yang dimaksud kaya disini yaitu kaya harta atau material. Dan kebahagiaan ini tentunya merupakan karunia terbesar dari Allah, karena dengan kabahagiaan ini yang menopang kebahagiaan-kebahagiaan lainnya. Aristoteles pun berkata bahwa tanpa terpenuhinya kebahagiaan dasar material ini, tidak bisa dibayangkan terjadinya kebahagiaan lainnya. Dan itu hal yang dapat dibenarkan, karena dengan kita makan, minum tempat tinggal dan pakaian untuk kelangsungan hidup dan merupakan penopang kita untuk mencapai kebahagiaan lainnya, contohnya saja ibadah kepada Allah. Hal ini tercermin dalam sabda Rosul: “Orang yang berakal itu, makan untuk hidup, sedangkan orang yang bodoh itu, hidup untuk makan.” Dan sepengetahuanku, tidak ada satu agamapun yang melarang umatnya untuk mencari kebahagiaan yang satu ini, dengan syarat cara dan zatnya didapat dengan halal.
      Tapi perlu diingat bahwa kebahagiaan ini tidaklah abadi –karena memeng tidak ada yang abadi- dan harta itu tidak menjamin kebahagiaan seseorang. Diperlukan syarat-syarat lain yagn akan membuat harta itu bisa membahagiakan. Para filosof sering mengingatkan akan bahaya dari sikap berlebih-lebihan dalam harta atau materikarena bisa membuat kita lalai (ghoflah)itulah sebabnya mereka merumuskan cara hidup filosofis (the philosophical ways of life) yang sangat menekankan kesederhanaan. Diceritakan bahwa Al-Farabi hidup sangat sederhana bahkan bersahaja, baik dalam soal berpakaian maupun makanan sekalipun sebenarnya ia tinggal di istana Saif Ad-Daulah, Aleppo, Suriah.
      Selain bahwa kesenangan dunia itu membuat kita lalai, ia juga bersifat sementara. Misalnya, para filosof mencontohkan “kesenangan makan”. Menurut mereka kesenangan makan itu ada karena ketergantungannya pada yang dinamakan penyakit lapar. Jika penyakit lapar itu sudah terpenuhi, maka hilanglah kesenangan makan itu. Betapapun enaknya makanan itu, gurihnya makanan itu dan mahalnya makanan itu, jika rasa lapar sudah terpenuhi, itu semua tidak akan membuat kita bahagia, malah sebaliknya. Maka dari itu, kita harus mencontoh Roosul yang bersikap moderat dalam hal makan dan minum.
      Jenjang kedua dari kebahagiaan ialah kebahagiaan mental, kebahagiaan yang mungkin masih mempunyai kaitan dengan indra lahir, tapi utamanya dengan indra batin. Selain merasa senag dengan makanan dan minuman, manusia juga merasa senag dengan lukisan dan nyanyian, walaupun jelas mereka tidak memakan atau meminumnya. Berkhayal tentang sesuatu yang indah bisa membuat kita bahagia atau menimbulkan kebahagiaan diri seseorang.demikian juga mewujudkan buah khayalan kedalam bentuk bangunan, lukisan atau nyanyian. Itu semua bisa menimbulkan kebahagiaan tersendiri bagi penciptanya. Bukankah kita sering aau pernah mendengar bahwa seorang pelukis, komposer, ataupun pengarang lagu yang sedang berkarya sering lupa makan dan minum? Ini menunjukkan bahwa kebahagiaan jenjang ini tidak kalah hebatnya dengan kebahagiaan fisik, bahkan bisa mengalahkannya.
      Jenjang ketiga dari kebahagiaan adalah kebahagiaan intelektual. Kebahagiaan intelektual adalah kebahagiaan yang paling tinggi menurut Aristoteles. Al-quran pernah bertanya “Apakah sama antara orang yang mengetahui dan orang yang tidak mengetahui?” apakah perlu dijawab pertanyaan demikian? Tidak. Dalam ilu balaghah, itu termasuk istifham inkari, pertanyaan yang tidak perlu dijawab, karena hal ini sudah terpatri dalam otak kita bahwa hal demikian itu jelas berbeda, layaknya orang melek dan orang buta. Bayangkan, anda berjalan sendiri di negeri asing, sedangkan hari telah gelap gulita. Tidak ada seberkas cahaya apapun, tidak ada satu rumahpun untuk kita bertanya. Itulah ibarat dari orang yang tidak berilmu, gelap tidak ada cahaya, tidak ada petunjuk. Sedangkan orang yang berilmu adalah orang yang berjalan ditempat yang terang karena mendapat cahay yang berlimpah dari matahari. Itulah perumpamaan ilmu, bukankah Rosul bersabda bahwa ilmu itu cahaya? Dan kebahagiaan inipun bisa mengalahkan kebahagiaan sebelumnya
      Jenjang keempat dari kebahagiaan adalah kebahagiaan moral. Dan kebahagiaan ini adalah merupakan kebahagiaan penerus bagi kebahagiaan intelektual. Al-Farabi pernah mengatakan bahwa kesempurnaan kebahagiaan akan tercapai apabila seseorang telah mampu menerapkan pengetahuan teoritisnya ke dalam praktik hidupnya sehari-hari. Dan kebahagiaan yang diperolah dari mengamalkan ilmu, inilah yang dimaksud kebahagiaan moral. Suatu kebahagiaan yang lebih tinggi dibanding kebahagiaan intelektual, sekalipun kebahagiaan intelektual itu merupakan kebahagiaan tertinggi menurut Aristoteles. Nabi kita telah menggambarkan bahwa ilmu tanpa amal bagaikan pohon tanpa buah. Ini menunjukkan bahwa kebahagiaan lanjutan dari adanya ilmu itu adalah penerapan, pengamalan. Bukankah jika seorang petani menanam pohon, yang ditunggu-tunggunya itu adalah buah dari pohon tersebut? Bayangkan jika pohon itu tidak berbuah, bagaimanakah reaksi si petani itu? Apakah senang? TIDAK. Dan kenapa zaman sekarang orang -boleh dikata ustad, mereka menyerukan kebenaran, amar ma’ruf nahyi munkar, tapi untuk dirinya sendiri, ia tidak menerapkan hal itu. Dan sepertinya mereka tidak menyadari hal itu atau malah menyadari, tapi malah bersikap acuh tak acuh? Mengapa mereka tidak meniru sikap pak tani saja yang bila pohonnya tidak berbuah, mereka bersedih dan berusaha menanam pohon itu lagi dengan harapan pohon tersebut akan berbuah? Bukankah inti dari ketakwaan itu adalah pengamalan ilu yang kita punya? Tentunya pertanyaan tersebut kembali lagi pada kita, khususnya saya.
      Kembali kepada pembahasan kebahagiaan moral, orang baik adalah orang yang memiliki perilaku baik dan bukan hanya mengetahui bahwa perilaku terpuji itu baik. Menurutku, orang bijak adalah mereka yang bukan hanya mengetahui jalan itu baik, tetapi juga menjalani hidup yang baik tersebut. Namun, apakah kebahagiaan moral adalah jenjang kebahagiaan tertinggi? Bagi Ibnu Miskawaih ternyata tidak. Menurutnya orang yang baik secara moral adalah ia yang akanmendapat kebahagiaan yang besar, tetapi barangkali tidak kebahagiaan yang tertinggi yaitu kebahagiaan spiritual.
      Kebahagiaan spiritual adalah jenjang kabahagiaan tertinggi menurut Ibnu Miskawaih. Jika ada orang bertanya “Kalau sholat itu bertujuan untuk mencegah perbuatan keji dan munkar, apakah kita masih perlu sholat jika kita sudah mempunyai moral yang baik?” jawabannya ialah ia tidak akan mencapai kebahagiaan yang tertinggi. Mengapa harus berhenti sholat jika kita sudah mempunyai moral yang baik? Apakah cukup dengan moral yang baik lantas kita bisa berinteraksi dengan Pencipta kita? Kebahagiaan spiritual, yang menurut Ibnu Miskawaih hanya bisa dicapai ketika kita berhasil melakukan kontak dengan yang ilahi. Oleh karena kontak itu hanya bisa dicapai lewat pengabdian (ibadah), kebahagiaan moral saja tidak akan membawa kita pada kebahagiaan tertinggi. Allah adalah tempat kembali kita. Berada dekat atau mengadakan kontak dengan-Nya merupakan tujuan terakhir dari setiap manusia. Contohnya saja ketika kita sholat, sholat adalah sarana kita untuk lebih dekat dan berinteraksi dengan-Nya, apalagi ketika kita bersujud, Rosul bersabda: “keadaan yang paling dekat antara seorang hamba dengan Tuhannya yaitu ketika ia bersujud, maka perbanyaklah berdo’a” sudah jelas, bahwa inilah jenjang kebahagiaan tertinggi yang bisa dicapai oleh manusia, tapi tidak semua manusia bisa mencapai jenjang ini. Maka patutlah untuk kita berusaha mencapai jenjang kebahagiaan ini, karena kebahagiaan inilah yang pernah Allah karuniakan kepada manusia.

“Dan jika kamu hendak menghitung nikmat Allah, maka kamu tidak akan dapat menghinggakannya” (Ibrahim:34) –dengan memakai ta’ maftuhah-
“Dan jika kamu hendak menghitung nikmat Allah, maka kamu tidak akan dapat menghinggakannya” (An-Nahl:18) –dengan memakai ta’ marbuthah-
Wallahu a’lam

Minggu, 17 April 2011

"diajar Nyerat"


“Menulis Artikel”(chapter: one)

1.Pengertian Artikel.

            Menulis Artikel pada hakikatnya merupakan pengungkapan Pendapat atau ide tentang sesuatu tema atru haldalam bentuk tulisan. Dengan kata lain : Menuangkan pemikiran Dalam suatu masalah dalam sebuah karya tulis. Kata “Artikel”(article) sendiri dipahami sebagai karangan atau tulisan tentang suatu masalah berikut pendapat penulisnya tentang maslah tersebut yang dimuat di media massa / cetak.
Secara definisi , artikel di artikan sebagai sebuah karangan faktual(nonfiksi) tentang suatu masalah secara kengkap ,yang panjang tak tentu ,untuk di muat di surat kabar,majalah ,buletin, dsb, dengan tujuan untuk menyampaikan gagasan dan fakta guna meyakinkan, mandidik,menawarkan pemecahan suatu masalah ,a tau menghibur.
Artikel termasuk tulisan kategori Views(pandangan), yakni tulisan yang berisi pandangan , ide, opini,penilaian tentang suatu masalah atau peristiwa .Namun demkian ,pada dasarnya tahap – tahap menulis artikel hampir sama dengan  dengan menyusun skripsi ( Bab1 pendahuluan) , namun di singkat dan di sederhanakan. Yakni memmunculkan latar belakang masalah (mengemukakan alasan Mengapa tema tulisan ateu suatu masalah itu di pilih),Mengidentifikasi masalah(biasanya dalam bentuk pertanyaan) kemudian Uraikan atau analisis mengenai jawaban atau masalah yang di munculkan .pada bagian akhir di kemkakan Kesimpulan.

   2. Jenis – jenis Artikel.
    

  Secar garis besarnya, jenis - jenis artikel meliputi:


    • Artikel Deskriptif,( to Describe = menggambarkan),adalah tulisan yang isinya menggambarkan secara detail ataupun gaaris besar tentang suatu masalah  ,sehingga pembaca mengetahui secara utuh sjuatu masalah yang dikemukakan.
    • Artikel Eksplanatif,(to expain=menerangkan ,menjelaskan),isinya menerangkan sejelas – jelasnya,tentang suatu masalah, sehingga si pembaca memehami betul memahami betul masalah yang dikemukakan.
    • Artikel Prediktif,(to predict= meramalkan) berisi lamaran atau dugaan apa yang kemungkinan terjadi di masa yng akan dcatang’berkaitan dengan masalah yang di kemukakan.
    • Artikel Preskriptip,(to preskribe=menentuksn=,menuntun) isinya mengandung ajakan,imbauan, atau perintah”,bagi pembaca agar melakukan sesuatu. Kata-kata “harus”,”seharusnya”,”hendaknya”,”seyogyanya”,dan semacamnya mendominasi tulisan jenis ini.

Secara sederhana dapat di simpulkan, Artikel Deskriptif, menjawab pertanyaan “apa”.    Artikel Eksplanatif , menjawab pertanyaan “kenapa”.    Artikel Prediktif , menjawab pertanyaan “apa yang bakal terjadi”. Dan Artikel Preskriptip, menjawab pertanyaan “apa yang harus dilakukan pada umum nya”,. Keempatartikel di atas bisa di ketahui Melalui Judulnya.”
(sumber: ilmu jurnalistik;  pikiran rakyat)

Jumat, 15 April 2011

Kumpulan Paribasa,kenging nyutat ti batur"


Kumpulan Pribahasa (Babasan/Paribasa) Sunda Jeung Hartina

Seueur pisan pribahasa (babasan/paribasa) sunda nu ku sim kuring hilap deui, ma’lum hirup lain di tatar sunda nyarita loba teu make sunda komo deuiآ pribahasa (babasan/paribasa) sundaآ pastina oge jarang kapake. Ayeuna sugan jeung sugan rek diajar deuiآ pribahasa (babasan/paribasa) sunda. --- manawi para wargi bade nambihan sumangga diantos ---
  • Adab lanyap Jiga nu handap asor, daek ngahprmat ka batur, tapi boga hate luhur, tungtungna sok ngunghak jeung kurang ajar, temahna batur loba nu teu resepeun.
  • Adam lali tapel poho ka baraya jeung poho ka lemah cai.
  • Adat kakurung ku iga adat nu hese digantina.
  • Adean ku kuda beureum beunghar ku barang titipan atawa ginding ku pakean batur.
  • Adigung adiguna gede hulu, boga rasa leuwih ti batur, kaciri dina laku lampahna jeung omonganana.
  • Agul ku payung butut ngagulkeun luluhur sorangan.
  • Akal koja pinter dina kagorengan atawa kajahatan.
  • Aki aki tujuh mulud lalaki nu geus kolot pisan.
  • Aku aku angga ngaku barang batur kalawan ngandung maksud hayang mibandangaku baraya batur anu beunghar atawa jeneng, mamrih kahormatan atawa kauntungan.
  • Aku panggung darehdeh jeung mere maweh, ngan hanjakal ku ieu aing asa pangpunjulna, pangbeungharna jste.
  • Alak-alak cumampaka resep jeung hayang dipuji batur, boga rasa pangpunjulna. Anu handap hayang nyaruaan nu luhur, nu hina hayang nyaruaan nu mulya.
  • Alak paul tempat anu lain dikieuna, ngeunaan jauhna jeung pisusaheunana.
  • Alus panggung = alus laur hade ome tegep dedeg pangadegna.
  • Ambek nyedek tanaga midek ari napsu pohara gedena, ngan masih bisa meper diri
    napsu kapegung.
  • Ambekna sakulit bawang gampang pisan ambek, jeung mun geus ambek teu reureuh sakeudeung.
  • Anak puputon anak nu kacida didama-damana, nu pohara dipikanyaah.
  • Anjing ngagogogan kalong mikahayang nu lain lain, nu pamohalan pilaksanaeun (Mikahayang nu moal bakal kasorang).
  • Ari diarah supana, kudu dipiara catangna Naon bae nu mere hasil ka urang kudu diurus bener bener.
  • Ari umur tunggang gunung, angen angen pecat sawed ari umur geus kolot tapi hate ngongoraeun keneh.
  • Asa dijual payu ngungun dumeh nyorangan di panyabaan, jauh ti indung bapa.
  • Asa ditonjok congcot meunang kabungah nu gede, anu saenyana teu diarep arep.
  • Asa ditumbu umur Boga rasa kahutangan budi anu pohara gedena.
  • Asa nanggeuy endog beubeureumna kacida nyaahna.
  • Asa potong leungeun katuhu leungiteun jalma nu pohara hade galena.
  • Ati mungkir beungeut nyinghareup palsu, siga sono, tapi henteu. Siga suka, tapi henteu, siga nyaah tapi henteu.
  • Aub payung, sabet panon sabasoba wewengkon, ngeunaan tanah.
  • Aya astana sajeungkal anu mustahil oge oge bisa kajadian.
  • Aya bagja teu daulat arek meunang bagja atawa kauntungan tapi teu tulus.
  • Aya di sihung maung Kulantaran loba kawawuh gegeden dina aya karerepet atawa kaperluan penting gampang naker meunang pitulungna.
  • Aya hate kadua leutik naksir.
  • Aya jalan komo meuntas aya lantaran anu diarep arep ti tadina nepi ka maksud urang gancang kalaksanakeun.
  • Aya jalan komo meuntas Aya pilantaraneun atawa pijalaneun pikeun ngalaksanakeun atawa ngabulkeun kahayang.
  • Aya jalan komo meuntas eukeur mah aya maksud, turug turug aya pilantaraneun.
  • Aya peurah aya komara aya harega, aya pangaji.
  • Aya nu dianjing cai Aya nu diarep-arep atawa dihأ©roan.
  • Ayakan tara meunang kancra nu bodo jeung nu pinter moal sarua darajatna jeung panghasilanana.
  • Baleg tampele ari rasa tresna ka lalaki geus aya, ngan lamun papanggih jeung jelemana gede keneh kaera.
  • Bali geusan ngajadi tempat dilahirkeun.
  • Balung kulit kotok meuting teu eureun eureun nyeri hate ti baheula nepi ka kiwari.
  • Balungbang timur, caang bulan opat belas, jalan gede sasapuan beak karep ku rido jeung beresih hate.
  • Banda tatalang raga lamun urang papanggih jeung karerepet, gering upaman, euweuh halangan urang ngajual barang nu aya pikeun ngabela diri, meuli ubar sangkan waras.
  • Belang bayah gindi pikir boga pikiran goreng ka papada kawula.
  • Bengkung ngariung bongkok ngaronyok babarengan sok sanajan dina hina, rugi, atawa cilaka.
  • Beurat birit hese jeung sungkan dititah.
  • Beurat nyuhun beurat nanggung, beurat narimakeunana pohara narimakeunana kana pitulung, ngan teu kawasa ngedalkeun ku lisan atawa tulisan, anging gusti nu ningali.
  • Beureum paneureuy seuseut batan neureuy keueus hese pisan, seuseut seuat ngahasilkeun maksud.
  • Beuteung anjingeun ngeunaan ka jelema nu beuteungna cara/siga beuteung anjing.
  • Bilih aya turus bengkung Bisi salah pokpokanana.
  • Biwir nyiru rombengeun resep mukakeun rasiah sorangan atawa rasiah batur.
  • Biwir nyiru rombengeun Resep ngucah ngaceh rasiah atawa kaaeban boh nu sorangan boh nu batur.
  • Biwir sambung lemek, suku sambung lengkah henteu milu milu kana tanggung ajwabna mah, ieu mah ngan saukur mangnepikeun dumeh jadi utusan, ngemban timbalan tinu lian.
  • Bluk nyuuh blak nangkarak Kabina bina rajina dina enggoning nyiar kipayah.
  • Bobo sapanon carang sapakan aya kuciwana, lantaran aya kakuranganana atawa karuksakanana.
  • Bobor karahayuan henteu rahayu, henteu salamet, meunang kacilakaan atawa tiwas.
  • Bobot pangayun timbang taraju kabأ©h anu dipigawأ© kudu pinuh tinimbangan.
  • Bonteng ngalawan kadu nu leutik ngalawan nu gede.
  • Buburuh nyatu diupah beas nyiar pangarti tur diburuhan atawa digajih.
  • Budi santri, legeg lebe, ari lampah euwah euwah Ari laku lampah mah kawas santri tapi sok ceceremed.
  • Buluan belut, jangjangan oray pamohalan kajadian.
  • Bungbulang tunda / tunda talatah lamun dititah tara sok pek ku maneh, tapi sok nitah deui ka batur.
  • Buntut kasiran koret, medit, ngeupeul, tara pisan daek barangbere.
  • Bur beureum bur hideung, hurung nagtung siang leumpang ginding, loba pakean anu aralus dipake.
  • Buruk buruk papan jati ka sobat atawa ka baraya mah sok hayang ngahampura bae lamun aya kasalahan teh.
  • Caang bulan dadamaran migawe nu kurang mangpaat.
  • Cacag nangkaeun Hanteu beres, hanteu rata, henteu sampurna.
  • Cangkir emas eusi delan omonganana mah alus nepi ka urang jadi percaya jeung kataji, tapi hatena jahat jeung matak bahaya ka urang.
  • Cara bueuk meunang mabuk ngeluk bae, teu lemek teu carek, euweuh hojah, euweuh karep, euweuh kahayang sabab era tawa sieun.
  • Cara gaang katincak anu tadina rame kacida, ayeuna mah jadi jempling pisan.
  • Cara jogjog mondok carekcok bae, mani gandeng nacer.
  • Cara simeut hiris, tai kana beuheung beuheung Pohara bodona, beunang dibobodo atawa ditipu ku batur.
  • Cecendet mande kiara Nu leutik nyaruaan anu gede, nu miskin nyaruaan nu beunghar.
  • Ceuli lentaheun Sok gancang nyaritakeun ka batur naon bae anu kadenge, turtaning tacan karuhan eta beja teh bener henteuna.
  • Cicing dina sihung maung Nganjrek di jelema anu nyusahkeun atawa bakal nyilakakeun ka diri urang.
  • Cikaracak ninggang batu laun laun jadi legok Ku dileukeunan mah sakumaha hesena ge lila lila jadi bisa (najan bodo asal leukeun diajarna lila lila oge tangtu bisa).
  • Cileuncang mande sagara, cecendet mande kiara, hunyur nandean gunung Nyaruaan ka jelema anu saluhureun harkatna, darajatna atawa pangabogana.
  • Ciri sabumi cara sadesa beda tempatna, beda deui adat jeung kabiasaanana.
  • Clik putih clak herang Kaluar tian hate anu beresih, rido pisan, teu aya geuneuk maleukmeuk.
  • Congo congo ku amis, mun rek mais oge puhuna Kumaha arek bageurna dinu ajdi anak, lamun bapana henteu bageur.
  • Daek macok embung dipacok daek ngarah kana rejeki atawa pakaya batur, tapi diarah rejekina atawa pakayana ku batur mah embung.
  • Dagang oncom rancatan emas ari modalna gede kacida, ngan batina anu diarah kacida leutikna.
  • Dah bawang dah kapas tah barangna tah duitna.
  • Daluang katinggang mangsi Susuganan katuliskeun aya jodo (waris).
  • Dأ©sa maca cara nagara mawa tata Ngagambarkeun yأ©n kaayaan jeung adat kabiasaan di dأ©sa jeung kota (nagara) tأ©h bأ©da-bأ©da.
  • Deugdeug tanjeuran pada ngadeugdeug pada nongton, jadi tongtonan kulantaran pinter dina kasenian.
  • Deukeut deukeut anak taleus ari imahna mah puguh padeukeut, ngan hanjakal teu nyaho tibareto yen baraya.
  • Dihin pinasti, anyar pinanggih baheula ditangtukeunana, ngan kakara ayeuna kalakonanana atawa kapanggihna.
  • Dikungkung teu diawur, dicangcang teu diparaban Ari dipegat mah teu acan, ngan geus teu dipeutingan jeung teu dibalanjaan.
  • Dipiamis buah gintung Disangka hade jeung bageur tapi buktina goreng jeung jahat.
  • Dipiamis buah gintung disangka hade jeung bageur, tapi buktina goreng jeung jahat.
  • Disakompet daunkeun, dihurun suluh dihijikeun bae, disaruakeun bae, teu dibeda beda.
  • Ditangtang ditengteng dijieun bonteng sapasi Dialak ilik lantaran dianggap aneh.
  • Ditilik ti gigir lenggik, disawang ti tukang lenjang, diteuteup ti hareup sieup lenjang jeung geulis pisan, pantes kewes.
  • Dogdog pangrewong bantuan anu euweuh hartina, dina teu aya oge teu naon naon.
  • Dogong dogong tulak cau, geus gede dituar batur ngantian jeung mahugi parawan ti keur leutik keneh, sugan diparengkeun ku nu kawasa jadi pipamajikaneun, na ari geus gede dikawin batur, atuh hese cape taya gawe.
  • Dosa salaput hulu kacida loba dosana.
  • Dulang tinande awewe mah nurutkeun bae, kumaha diaturna jeung diparentahna ku nu jadi salami.
  • Duum tinggi ngabagikeun naon naon henteu kalawan adil aya nu loba, aya nu saeutik.
  • Elmu ajug pinter ari mapatahan batur mah, tapi prak ku sorangan henteu.
  • Elmu sapi samiuk (ngahiji) kana kagorengan.
  • Elmu tumbila nu boga imah ngarugikeun ka tatamu.
  • Elok bangkong nuju sakarat, ngan kari tunggu dawuh bae.
  • Endog sapatarangan, peupeus hiji, peupeus kabeh kasusah atawa karerepet anu tumiba ka dulur, baraya atawa sobat, balukarna ngabingungkeun atawa nyusahkeun ka sarerea.
  • Endog tara megar kabeh najan saindung sabapa hneteu sarua milikna, rejekina atawa darajatna.
  • Galehgeh gado darehdeh tapi henteu terus kana hate.
  • Gancang pincang kulantaran digawena buru buru jeung kurang ati ati hasilna teh teu nyugemakeun.
  • Gantung denge hanteu terus bisa ngadengekeun hiji perkara jeung pohara hayangna neruskeun ngadengekeun.
  • Gantung teureuyeun Hanteu terus daharna sabab dahareunana geus beak atawa daharna kapaksa kudu eureun heula ku lantaran aya dahareun nu didagoan.
  • Gede gede kayu randu, dipakeke pamikul bengkung, dipake lincar sok anggang, dipake pancir ngajedig Ngeunaan ka jelema anu jangkung ahrelung tur dedeg ngan hanjakal gawena jeung karajinanana goreng.
  • Gede gunung pananggeuhan Adigung kulanatran boga kolot atawa baraya baleunghar ataw jareneng.
  • Gede gunung pananggeuhan Boga ahli atawa kawawuhan anu beunghar atawa jadi gegeden, dina urang aya karerepet atawa butuh ku pitulung, eta jalma bisa nulungan ka urang ku kabeungharan atawa kakawasaan.
  • Getas harupateun, pingges harepan Gampang pisan nyalahkeun atawa ngahukum ka batur.
  • Geulis sisi, laur gunung, sonagar huma Ari rupa mah tegep ngan dangong dusun meledug.
  • Gindi pikir belang bayah Goreng hate, dolim, julig , dengki.
  • Ginding kakampis Ari pake mah ginding ngan duit teu boga.
  • Giri lungsi tanpa hina Nu luhur jeung nu handap sarua bae ulah dihina.
  • Goong saba karia Datang sorangan ka anu keur kariaan sanajan hanteu di ondang, maksudna hayang dititah gawe sangkan seubeuh baranghakan.
  • Gunung tanpa tutugan, sagara tanpa tepi Euweuh anggeusna, euweuh beakna.
  • Gurat batu Pageuh kana jangji.
  • Gusti Alloh tara nanggeuy dibongkokna Gusti Alloh tara nangtayungan ka mahlukna anu salah atawa boga dosa ka papada kawula.
  • Hade gogog hade tagog Hade basa jeung hade tingkah lacuna.
  • Hade ku omong goreng ku omong Omongan nu hade balukarna hade jeung omongan nu goreng, goreng deui balukarna.
  • Halodo sataun lantis ku hujan sapoe Kahadean anu sakitu gedena tur lilana leungit pisan ku kagorengan atawa kasalahan sapoe.
  • Hambur bacot murah congcot Goreng sungutna jeung sok mindeng nyarekan deuih tapi berehan sok daek barangbere dahareun.
  • Hampang birit gampang jeung daekan dititah.
  • Hanteu gedag bulu salambar Hanteu sieun atawa gimir saeutik eutik acan.
  • Hapa hapa ge ranggeuyan Enya ari miskin tea mah, ngan lumayan da ari salaki mah boga.
  • Hapa hapa ge ranggeuyan Miskin miskin oge da boga salaki nu ngurus jeung nangtayungan.
  • Harewos bojong Harewos anu cukup tarikna, nepi kadenge ku jelema anu deukeut kalawan tetela pisan.
  • Haripeut ku teuteureuyeun Gancang atoh dina meunangna rejeki, boh dahareun boh duit kalawan teu ngingetkeun balukarna ieu teh rejeki halal atawa haram.
  • Harus omong batan goong Beja teh sasarina sok gampang jeung gancang nerekab, kulantaran umuna sok pabeja beja.
  • Hayang untung jadi buntung teu papanggih ari jeung kauntungan mah, papanggih soteh jeung karugian anu sama sakali henteu diarep arep.
  • Hejo tihang Resep jeung remen gunta ganti imah tempat atawa pagawean.
  • Herang caina beunang laukna Maksud bisa kahontal kalawan beres teu aya pihak anu dirugikeun atawa dinyenyeri.
  • Herang caina beunang laukna Nu dipikahayang bisa laksana tur teu nganyenyeri batur.
  • Herang herang kari mata, teuas teuas kari bincurang Bareto mah beunghar ayeuna kari miskina.
  • Heueuh heueuh bueuk Nyatujuan ari diluar mah, ngan bae henteu terus jeung hatena.
  • Heureut deuleu pondok lأ©ngkah Ngagambarkeun sundek kanyaho ku sabab henteu rأ©a babandingan da kurung batok.
  • Heurin ku letah Hayang jeung perlu ngabejakeun hiji perkara, ngan sieun pok kulantaran loba karisi/ karempan.
  • Hirup ku panyukup gede ku pamere Hirup samahi mahi ku pamere batur bae, sabab teu purun hojah sorangan dina enggoning nyiar kipayah.
  • Hirup nuhun paeh dirampes Rido pisan pasrah pisan, teu boga kahayang naon naon.
  • Hirup ulah manggih tungtung, paeh ulah manggih beja Kudu bageur kudu hade laku lampah supaya alus kacaritakeunana.
  • Hulu dugul dihihidan Nu keur senang tambang senang, nu keur untung tambah untung.
  • Hunyur nandean gunung Nyaruaan ka jelema saluhureun harkatna atawa pangabogana.
  • Hurung nangtung siang leumpang Ginding karana make papakean atawa perhiasan anu aralus.
  • Ieu aing uyah kidul Boga rasa pangleuwihna ti pada batur, boh ngeunaan rupa, pangarti, pangaboga, pangkat atawa kakawasaan.
  • Ilang along margahina, katinggang pangpung dilebok maung, rambutna salambar, getihna satetes, ambekanana sadami, agamana darigamana, kaula nyerenkeun Masrahkeun sagalagalana hadena gorengna, bagja cilakana (biasana sok dipake dina seserahan).
  • Indung lembu bapa banteng Ti indung jeung bapa turunan menak jeung beunghar.
  • Inggis batan maut hinis Pohara risina, pohara paurna.
  • Inggis manan maut hinis, rempan batan mesat gobang Inggis jeung paur kabina bina.
  • Ipis kulit beungeut Gede kaera.
  • Iwak nangtang sujen Wani nyorang picilakaeun, pibalaieun atawa pibahayaeun.
  • Jabung tumalapung sabda tumapalang milu nyaritakeun hiji perkara sakapeung nempasan omongan batur, nyeta nyeta siga nu nyaho, padahal teu nyaho nanaon.
  • Jadi maung malang jadi panghalang, ngeunaan ka lalaki nu ngahalangan pijodoeun hiji awewe.
  • Jadi sabiwir hiji jadi carita jalma loba.
  • Jadi senen kalemekan mindeng dicaritakeun batur.
  • Jaman cacing dua saduit jaman baheula pisan.
  • Jati kasilih ku junti pribumi kaeehkeun ku urang asing.
  • Jauh jauh panjang gagang hanas jauh jauh oge dijugjug, ngan hanjakal ku teu hasil.
  • Jauh ka bedug anggang ka dayeuh dusun, teu nyaho di tata-titi, tidak tanduk, suba sita, duduga jeung peryoga.
  • Jauh ka bedug dusun,bodo, euweuh kanyaho.
  • Jawadah tutung biritna, sacarana sacarana unggal bangsa beda adat jeung kabiasaanana.
  • Jegjeg ceker cape kulantaran leumpang ka dieu ka dieu.
  • Jejer pasar lumrah bae, mun ka lalaki, kasep henteu, goreng henteu.
  • Jeung leweh mah mending waleh leuwih hade wakca balaka ngedalkeun kahayang ti batan ngandung kabingung teu wani pok nyarita.
  • Jogjog neureuy buah loa mikarep ka anu lain babad.
  • Jogjog neureuy buah loa Milampah anu moal pihasileun.
  • Ka luhur teu sirungan kahandap teu akaran Jelema nu jahat, julig jeung dengki mah moal jamuga, moal aya kamajuan boh ngeunaan pangkat, boh rejeki.
  • Kaceluk ka awun-awun kawentar ka janapria, kakoncara ka mancanagara Kawentar pisan, kawentar kamana mana.
  • Kaciwit kulit kabawa daging Kababawa, katarik kana hiji perkara, keukeuh milu susah, sanajan teu boga salah jeung henteu milu ulubiung perkarana.
  • Kahieuman bangkong Ku ayana barang titipan di urang, urang teh nepi ka jiga beunghar katenjona ku batur mah padahal miskin teu boga nanaon.
  • Kai teu kalis ku angin Unggal jelema awal ahir tangtu bakal pinanggih jeung kasusahan.
  • Kajeun pait tungtung amis manan amis tungtung pait Tibatan ahirna matak susah, leuwih hade dicaritakeun ti heula naon anu matak pisusaheunana.
  • Kajeun panas tonggong asal tiis beuteung Kajeun teuing cape gawe asal bisa dahar kalawan cukup.
  • Kalapa bijil ti cungap Ngucah ngaceh rasiah sorangan anu matak cilaka.
  • Kandel kulit beungeut euweuh caerأ،.
  • Katempuhan buntut maung Batur anu salahna atawa anu boga dosana, tapi urang anu kudu nyanghareupan balukarna.
  • Katumbukan catur kadatangan carita Loba anu embung sabab ngagedekeun jeung ngagugulukeun panyerewedan.
  • Kawas anjing kadempet lincar Mere parentah ka batur teu kalawan sabar, malah bari ambek ambekan sagala.
  • Kawas budak rodek hulu Teu ngupama, teu ngajenan, teu ngahargaan pisan.
  • Kawas cucurut kaibunan Ngeunaan ka jelema anu matak sareukseuk panon.
  • Kawas hayam keur endogan cilingcingcat bae, teu bisa cicing.
  • Kawas hayam panyambungan Tacan nyaho di kaler kidul, kawantu anyar keneh aya di eta tempat.
  • Kawas kacang ninggang kajang Ngomongna tarik tur gancang, biasana ngeunaan ka awewe nu keur ngambek bari nyarekan.
  • Kawas kuda leupas ti gedogan Bingung ku kamerdekaan, terus sakama-kama nganteur kahayang, ngalajur napsu, kulantaran euweuh anu ngageuing atawa euweuh nu nyengker.
  • Kawas lauk asup kana bubu Gampang asupna kana pagawean tapi pohara hesena hayang kaluar ninggalkeun eta pagawean.
  • Kawas lauk asup kana bubu gampang meunangna jeung asup kana hiji pagawean, tapi hese kaluarna jeung negcagkeunana eta pagawean (masalah).
  • Kawas nu mulangkeun panyiraman Sok nu lain lain, jeung hese ngayakeunana nu dipikayang ku jelema nu tereh ajal, kahayangna sabisabisa kudu dicumponan bae, sanajan matak ngarepotkeun ka ahlina/ kulawargana.
  • Kawas siraru jadi Pabaliut ku tina lobana, ngeunaan ka jelema.
  • Kawas wayang pangsisina Ngeunaan jelema nu goreng rupana.
  • Kejo asak angeun datang Sapagodos jeung maksud urang, atuh teu talangke deui harita keneh dilaksanakeun.
  • Keur meujeuhna bilatung dulang Laleutik keneh pisan keur meujeuhna bareuki dahar.
  • Keur meujeuhna hejo lembok rambay carita Keur meujeuhna loba pakaya jeung loba rejeki.
  • Keur nuju bentang surem keur sue,atawa tiis badan, lamun guna tani ku hama, lamun dagang terusterusan rugi bae.
  • Kiceupna sabedug sakali Pohara lungguhna.
  • Kiruh ti girang kiruh ka hilir Lamun anu di luhruna teu balageur jeung teu balener, tangtu nu dihandapna oge milu teu bener milu teu bageur.
  • Kokoro manggih mulud puasa manggih lebaran Anu saumur -umur miskin tuluy dina hiji waktu pinanggih jeung kamulyaan atawa rejeki anu gede, sasarina sok kacemekanana nepi ka siga mangpang meungpeung.
  • Kokoro nyoso, malarat rosa, lebaran teu meuncit hayam Kacida miskina.
  • Kotok bongkok kumorolong, kacingcalang kumarantang = Lauk buruk milu mijah = Piritan milu endogan Pipilueun kana hiji kalakuan kulantaran kabawakeun ku batur, henteu kalawan kahayang sorangan, nepi ka goreng katenjona.
  • Kudu bisa kabulu kabale Kudu bisa mawa awak.
  • Kudu bisa ngeureut neundeun Kudu bisa nyukupkeun rejeki atawa pangala anu saeutik.
  • Kudu bisa pindah cai pindah tampian Kudu bisa nyaluyukeun manأ©h jeung lingkungan anu anyar dicicingan.
  • Kudu boga pikir kadua leutik Ulah sabongbrong teuing, kudu aya pikir rangkepan, kudu aya rasa curiga.
  • Kudu hade gogod hade tagog Hade basa jeung hade tingkah lacuna.
  • Kudu nepi memeh indit Kudu direncanakan kalawan asak.
  • Kujang dua pangadekna Hiji pagawean anu ngandung dua rupa maksud.
  • Kulak canggeum bagja awak Milik hade atawa goreng anu geus ditangtukeun ti ajalina keneh ku Gusti Nu Maha Suci.
  • Kumaha bule hideungna bae Kumaha engke bae buktina, kumaha behna.
  • Kumaha kejebur caina geletuk batuna kumaha jadina bae, henteu jadi pikiran.
  • Kunang kunang nerus bumi Ramana geus teu jeneng deui, di putrana awal ahir aya nu jeneng cara ramana.
  • Kuru cileuh kentel peujit Daek tirakat, ngadoakeun budak sangkan sangkan junun.
  • Kurung batok teu resep nyanyabaan, ni’mat cicing diimah bae.
  • Lain ku tulang munding kabeureuyan mah, ku cucuk peda arek cilaka mah ku kasalahan anu leutik oge bisa, teu kudu ku kasalahan anu gede bae.
  • Lain lantung tambuh laku, lain lentang tanpa beja lain leumpang maladra Indit ti imah kalawan ngandung maksud anu tangtu, lain lapmah sakaparan paran henteu puguh anu dijugjug.
  • Landung kandungan laer aisan Gede timbanganana, gede pangampurana.
  • Langsung saur bahe carek Sok gampang ngagelendeng atawa nyarekan.
  • Lauk buruk milu mijah = piritan milu endogan pipilueun kana hiji kalakuan ku lantaran kabawakeun ku batur, henteu kalawan kahayang sorangan, nepi ka goreng katenjona.
  • Legok tapak genteng kadek Loba luangna pangalamanana jeung kanyahona.
  • Leubeut buah hejo daun Keur meujeuhna loba rejeki, loba pakaya.
  • Leuleus jeujeur liat tali pohara adilna, dina mutus hiji perkara tara beurat sabeulah, jeung loba pertimbanganana.
  • Leunggeuh cau beuleum Teu lutreuk dina ngajalankeun hiji pagawean.
  • Leutik burih euweuh kawani.
  • Leutik cahak, gede cohok Ari panghasilan saeutik tapi ari pangaluaran mah gede.
  • Leutik leutik ngagalatik Sanajan leutik awakna henteu jangkung tur gede, tapi leber ku wawanen.
  • Leutik ringkang gede bugang Jelema mah teu beunang disapirakeun sabab sanajan leutik warugana, dina aya papaitna atawa bobor karahayuan mah bisa jadi kasusah sarerea.
  • Leuwi jero beunang diteuleuman, hate jelema najan deet teu kakobet Hade gorengna pikiran jelema hese dikira kirana.
  • Lieuk euweuh ragap taya Teuing ku miskin nepi ka teu boga naon naon.
  • Loba teuing jaksa loba teuing anu pinter nu ngatur jeung mapatahan, balukarna matak bingung nu dipapatahan.
  • Lodong kosong ngelentrung Kalah ka loba omong bae, ari pangartina mah euweuh.
  • Luhur kuta gede dunya Gagah tur beunghar taya kakurang.
  • Luncat mulang Teu beunang dicekelan omonganana, ayeuna kieu engke mah kitu.
  • Lungguh tutut Katenjona siga lungguh tapi saenyana mah henteu.
  • Malengpeng pakel ku munding, ngajul bulan ku asiwung Ngajalankeun (mikarep) hiji perkara anu taya pihasileunana.
  • Maliding sanak Henteu adil, pilih kasih.
  • Mangpengkeun kuya ka leuwi Nitah mulang ka lemburna, atawa nitah pindah ka tempat bali geusan ngajadi.
  • Mapay ka puhu leungeun Mamawa ka kolot atawa ka guru, turtaning kolot atawa guru mah teu nyaho naon naon jeung euweuh patalina saeutik eutik acan.
  • Marebutkeun paisan kosong Marebutkeun hiji perkara anu teu aya hasilna atawa mangpaatna.
  • Maut nyere ka congona Keur ngora senang, tapi ari ka kolotnakeun susah.
  • Melengkung bekas inhalan Ari keur ngora keneh bageur tapi kakolotnakeun jadi teu bageur.
  • Mere langgir kalieun Mere naon naon anu bisa jadi aya pisusaheunana atawa pibahlaeunana.
  • Meuli teri meunang japuh = nyair hurang meunang kancra kalawan teu disangka sangka meunang milik, darajat atawa kauntungan anu leuwih gede.
  • Meungpeun carang ku ayakan Nyaho yen batur teh salah atawa migawe anu dilarang ku Nagara, tapi teu kitu kieu kalahka api api teu nyaho.
  • Meungpeung teugeu harianeun Embung pisan tutulung ka batur nu keur susah atawa loba kabutuh.
  • Miceun batok meunang coet Miceun nu goreng kulantaran hayang meunang anu alus, tapi tungtungna meunang nu goreng deui bae.
  • Mindingan beungeut ku saweuy ari hate goreng, ngan budi parangi marahmay, perluna pikeun mindingan hate nu goreng tea maksudna supaya ulah kaciri tea.
  • Mipit teu amit ngala teu menta Maling boga batur.
  • Miyuni hayam kabiri Leutik burih babari sumerah eleh atawa lalaki nu babari sumerah ka awewe.
  • Moal ceurik menta eusi Keun bae mawa wadah anu gede oge da lain hayang loba diberena.
  • Moal neangan jurig teu kadeuleu arek nyekel jelema nu aya bae, moal neangan jelema nu euweuh.
  • Mobok manggih gorowong Aya lantaran pikeun ngalaksanakeun kahayang anu henteu gampang pihasileun.
  • Mobok manggih gorowong meunang jalan pikeun ngalaksanakeun kahayang.
  • Monyet kapalingan jagong Tukang maling kapalingan, tukang tipu katipu, tukang ngarah nagrinah karoroncodan.
  • Mopo memeh nanggung Hoream, teu sanggup samemeh prak.
  • Mun teu ngakal moal ngakeul mun teu usaha moal pinanggih jeung rejeki pibekeleun hirup.
  • Ngajul bulan ku asiwung, mesek kalapa ku jara usaha anu mubadir, moal ngadatangkeun hasil (asiwung; kapas nu geus diberesihan sikina, biasana dipake keur mayit nutupan liang-liangan).
  • Ngadu angklung di pasar papaduan nguruskeun nu euweuh mangpaatna di hareupeun jalma loba.
  • Ngadu ngadu rajawisuna mawakeun omongan si a ka si b jeung sabalikna, temahna si a jeung si b pasea, parerea omong.
  • Mun teu ngoprek, moal nyapek. Mun teu ngakal moal ngakeul. Mun teu ngarah moal ngarih Lamun teu digawe niar kipayah tangtu pisusaheun pikeun hirup.
  • Muncang labuh ka puhu, kebo mulih pakandangan Mulang ka lemburna sabada mang taun taun aya di pangumbaraan/ panyabaan.
  • Mupugkeun tai kanjut Ngetrukeun pangaboga dina waktuna nyunatan atawa ngawinkeun anak anu kacida dipikameumeutna.
  • Naheun bubu pahareup hareup dina pangabutuh silih injeuman duit.
  • Nangkeup mawa eunyeuh mawa cilaka ka jelema anu dipentaan tulung jeung geus nulungan ka urang.
  • Nangtung kariung ngadeg karageman Ngariung rarageman ngabadamikeun hiji perkara.
  • Nepak cai malar ceret Ngomongkeun jeung ngagogoreng batur, supaya batur teh ragrag ngarana jeung kawentar kagorenganana.
  • Nepakeun jurig pateuh Puguh urang nu goreng tapi kagorengan urang teh ditamplokeun ka batur sangkan urang sorangan salamet.
  • Nete porot ngeumbing lesot Cukup ari ihtiar mah kalawan mangrupa rupa akal tarekah tapi teu hasil bae.
  • Nete semplek nincak semplak Kieu salah kitu salah.
  • Nete semplek nincak semplak Ninggang dina salah jeung rugi bae, turug turug kasusah nambahan deuih.
  • Nete taraje, nincak hambalan Kudu merenah, lamun aya uruskeuneun teh urang kudu datang ka nu handap heula, kakara terus kaluhur.
  • Neukteuk curuk dina pingping Ngadakwakeun nu lian, tapi nu ngadakwakeunana meula susah, sabab milu katarik kana perkara, milu adu hareupan jeung hakim.
  • Neukteuk mani anggeus, rokrok pondokeun peunggas harupateun Heuras hatena teu sabar dina nyanghareupan rupa rupa kasusahan jeung babari luluasan.
  • Neundeun piheuleut nunda picela Neangan pilantaraneun supaya jadi goreng supaya temahna papisahan teu ngahiji deui.
  • Ngabأ©jaan bulu tuur Ngabأ©jaan jalma nu geus nyahoeun.
  • Ngabudi ucing teu wani nembongkeun atawa ngedalkeun kahayang atawa kadeudeuh.
  • Ngadagoan kuah beukah Ngadagoan pasesaan kadaharan (Hal ieu ngan wungkul tukang babantu di imah batur bae, anu saenyana mah ayana tukang babantu teh henteu perlu).
  • Ngadagoan uncal mabal Ngadagoan jeung mikahayang kana rejeki tapi sungkan ihtiar pikeun ngadatangkeun eta rejeki.
  • Ngadaweung ngabangbang areuy pohara nineungna kana jaman nu geus kasorang nepi ka matak waas pacampur jeung sedih.
  • Ngadek sacekna, nilas saplasna Ngomong/nyarita anu teu dileuwihan atawa dikurangan.
  • Ngadeupaan lincar ngadeukeutan anu keur sidekah atawa kariaan, supaya katenjo ku anu boga imah jeung diajak dahar.
  • Ngagandong kejo susah nyatu loba ari titaheun mah boh anak boh bujang ngan hanjakal ku hese nitah, euweuh nu daekeun ari dititah teh.
  • Ngagedag bari mulungan Nanyakeun hiji perkara ka batur anu urang tacan nyaho, tapi embung kanyahoan yen urang tacan nyaho, kulantaran kitu api api geus nyaho bae.
  • Ngaliarkeun taleus ateul ngabeja bejakeun kagorengan atawa kajahatan batur.
  • Ngaliarkeun taleus ateul Ngabeja bejakeun kagorengan batur atawa kajahatan anu lian.
  • Ngarep ngarep bentang ragrag Ngarep-ngarep nu pamohalan bakal kasorang atawa kajadian.
  • Ngarep ngarep kalangkang heulang Ngarep ngarep hiji perkara anu kacida banggana jeung sudah pihasileunana.
  • Ngawur kasintu, nyieuhkeun hayam ngaraeh jeung darehdeh ka deungeun, sabab hayang kapuji, tapi teu nolih jeung nyapirakeun ka dulur atawa ka baraya sorangan.
  • Ngeplek jawer, ngandar jangjang, miyuni hayam kabiri Leutik burih, borangan, sieunan, kecing.
  • Ngeduk cikur kedah mihatur nyokel jahe kedah micarek Lamun nyokot hiji hal kudu saidin anu boga.
  • Ngeupeul ngahuapan maneh Lungas lengis mikawelas mikaasih ka diri sorangan, supaya batur welaseun jeung nulungan ka urang.
  • Nginjing sila, bengkok sembah goreng hate, teu satia ka anu jadi pamingpin atawa dunungan.
  • Ngodok liang buntu hese cape taya gawe, susah payah taya guna sanajan tihothat oge moal atawa henteu beubeunangan.
  • Ngodok liang jero Teu hasil enggoning nyiar rejeki, kaditu kadieu luput bae.
  • Ngukur ka kujur nimbang ka awak Ngaluarkeun duit pikeun kaperluan hirup, pakan, pake jste disaluyukeun jeung pangala.
  • Ngukut kuda kuru ari geus gede sok nyepak Ngukut bujang anu tadina pohara balangsakna, susak dahar susah make, tapi ari geus mulya awak lintuh jeung pake hade, ngalawan ka anu jadi dunungan.
  • Ngusap birit bari indit kulantaran ambek nyedek atawa era paraa, leos bae indit, teu amit heula ka anu araya didinya.
  • Nimu luang tinu burang Nambahan luang atawa pangarti waktu keur pinanggih jeung kacilakaan atawa hukuman.
  • Nincak parahu dua Ngadunungan ka duaan atawa boga dua pausahaan.
  • Ninggang kana kekecrekna Keur mah goreng rupana, goreng laku lampahna deuih.
  • Nini nini dikeningan, awewe randa dihiasan Ngamahalkeun barang naon bae anu geus ruksak.
  • Noong ka kolong Leutik hate, leutik pangharepan.
  • Nu asih dipulang sengit, nu haat dipulang moha nu hade jeung loba jasana ka diri urang, dinyenyeri ku urang, ku omongan atawa ku kalakuan anu goreng.
  • Nu borok dirorojok = nu titeuleum disimbeuhan nu keur susah ditambah kasusahanana, nu keur nyeri ditambah kanyerina.
  • Nu borok dirorojok, nu titeuleum disimbeuhan Nu keur susah ditambah deui kasusahna.
  • Nu burung diangklungan, nu edan dikendangan ngahaminan omongan atawa carita batur, sanajan ceuk hate sorangan eta omongan atawa carita teh salah.
  • Nu tani kari daki, nu dagang kari hutang Nu tani jeung nu dagang sarua ripuhna, euweuh nu mulya.
  • Nuju hirup ninggang wirahma Ngeunaan ka jelema anu keur alus milik.
  • Nuturkeun indung suku Leumpang sakaparan-paran, ku sabab henteu puguh tujuan.
  • Nulungan anjing kadempet nulungan jelema nu teu boga pisan rasa tumarima.
  • Nya di hurang nya dikeuyeup Di unggal jelema oge taya bedana, sarua bae, mungguhing wiwirang atawa katugenah hate mah boh di menak boh disomah sarua bae.
  • Nya ngagogog nya mantog Nya nitah ka batur nya prak kumanehna.
  • Nya picung nya hulu maung Nu nanya jeung nu ngajawab teu sapagodos, pananya jeung jawaban pasalia, henteu nyambung.
  • Nyaeuran gunung ku taneuh, sagara ku uyah nambahan kauntungan atawa kakayaan ka anu geus beunghar.
  • Nyair hurang meunang kancra Sugan the rek meunang kauntungan, kamuliaan atawa bagja anu leutik manahoreng meunang kauntungan atawa bagja anu gede.
  • Nyaliksik ka buuk leutik Nyusahkeun, peperedih atawa pepentaan ka jelema anu sahandapeun darajatna jeung pangabogana.
  • Nyalindung ka gelung Milu hirup ka pamajikan anu loba pakayana.
  • Nyanggakeun suku genteng belokeun, beuheung teukteukeun, disiksik dikunyit kunyit, dicacag diwalang walang Sumerah, masrahkeun diri rek dibeureum rek dihideung kari kumaha didinya bae, dina rumasa geus salah atawa rumasa boga dosa.
  • Nyanghulu ka jarian Ngawula ka jelema anu sahandapeun harkatna atawa pangartina.
  • Nyaur kudu diukur nyabda kudu di unggang Nyarita kudu pas, أ©cأ©s, ngabogaan harti.
  • Nyeri beuheung sosonggeteun Pohara ngarep ngarepna, tapi anu diarep arep teu jol bae datang.
  • Nyeungeut damar di suhunan mintonkeun kakayaan, atawa barangbere supaya dipuji.
  • Nyeungseurikeun upih ragrag Akey akeyan nyeungseurikeun batur, dumeh buuk geus bodas huntu geus ompong, tonggong geus bengkung turtaning ieu the kahareup mah ku urang sarerea bakal kasorang.
  • Nyiar batuk piaraheun Nyiar pigujrudeun, pipaseaeun.
  • Nyicikeun cai, murulukeun lebu turun cadu (cacaduan), pantang ngalampahkeun hiji perkara anu dilarang ku luluhur.
  • Nyieun catur taya dapur nganggit hiji dongeng nu teu aya galurna.
  • Nyieun heuleur jeroeun huma Henteu raket jeung dulur pahare-hare bae.
  • Nyieun pucuk ti girang pangheulana neangan piaseaeun.
  • Nyiruan mah teu resepeun nyeuseup nu pait Lumrahna manusa teu resep reureujeungan jeung nu teu boga.
  • Nyiuk cai ku ayakan Pagawean nu mubadir, moal ngahasilkeun naon naon.
  • Nyium bari ngegel Omongannana hade ngan hate jeung maksudna goreng . Salakina dipisobat ari pamjikanana dibogohan atawa sabalikna.
  • Nyokot lesot ngeumbing porot Teu aya usaha anu ngahasilkeun.
  • Nyolok mata buncelik nganyenyeri, ngahina atawa ngawiwirang di hareupeunana.
  • Nyuhun nanggung ngelek ngegel Rebo pisan, babawaanana loba naker.
  • Nyuhunkeun bobot pangayon timbang taraju Menta pangampura jeung menta timbangan da geus puguh rumasa ari salah jeung dosa mah.
  • Nyukcruk walungan mapay mapay wahangan Kalawan taliti pisan nalungtik luluhur, imeut pisan pancakakina.
  • Omong harus batan goong Beja the gancang naker nerekabna, malah sasarina mah beja anu nerekab teh leuwih hebat batan aslina.
  • Owah gingsir Hanteu tetep, henteu ajeg, gunta ganti pamadegan.
  • Paanteur-anteur julang silih anteur nepi ka aya dua tilu kalina.
  • Pacikrak ngalawan merak Tangtu elehna sabab nu leutik ngalawan anu gede.
  • Pada rubak sisi samping Sarua bae pada loba luangna, pada loba pangalamanana.
  • Pagirang girang tampian Paunggul unggul dina neangan pangupa jira (Paunggul unggul nyiar rejeki, teu daek silih seblokan).
  • Paheuyeuk heuyeuk leungeun Silih bantuan, silih belaan, silih tulungan.
  • Pait daging pahang tulang Arang gering.
  • Pait daging pahang tulang cageur teu keuna ku panyakit naon bae.
  • Pakotrek iteuk Laki rabi ti ngongora napi kakolot pisan, pada pada geus jadi aki-aki nini-nini.
  • Paluhur luhur diuk pagede gede kauntungan dina nyiar kipayah.
  • Panday tara bogaeun bedog Sasarina ari tukang mah sok tara bogaeun.
  • Papadon los ka kolong Cidra jangji, teu nedunan jangjina.
  • Peureum kadeuleu beunta karasa Inget bae, teu bisa poho. Biasana mah lain kana barang tapi ka jelema anu dipikancinta.
  • Piit ngeundeuk ngeundeuk pasir mikarep kaanu lain babadna, tangtu moal kasorang.
  • Pindah cai pindah tampian Robahna tempat matuh robah adat jeung kabiasaan.
  • Pinter aling laing bodo Pinter tapi embung kanyahoan ku batur, kusabab eta nyeta nyeta anu bodo.
  • Pipilih meunang nu leuwih koceplak meunang nu pecak Milih kalawan ati ati pisan ku lantaran hayang meunang nu leuwih hade, ngan ahirna meunang nu leuwih goreng.
  • Piruruhan katengahimahkeun Nu dusun didikan dibawa kana pasamoan.
  • Poأ©k mongklأ©ng buta rajin (atawa buta radin) Poأ©k pisan.
  • Pondok jodo panjang baraya Saha ogأ© jodoh urang silaturahmi kudu tetep dijaga.
  • Pupulur memeh mantun Menta ganjaran memeh aya jasa atawa menta buruhan memeh prak digawe.
  • Pur kuntul kari tunggul, lar gagak kari tunggak, tunggak kacuwatan daging Dina cidrana anu diborehan, boreh anu katempuhan, kudu mayaran hutang anu dipangnanggungkeun.
  • Puraga tamba kadengda Migawe hiji pagawean henteu jeung enya enya. Henteu ngandung maksud supaya hade hasilna ieu mah pada ulah dipaido bae.
  • Raweuy beuweungeun rambay alaeun Loba dahareun da loba pepelakan.
  • Rumbak caringin di buruan dina hiji kasusah atawa karerepet geus boga teu boga kolot anu mepelingan ka urang.
  • Rumbak kuntieun Henteu lengkep, aya bae anu kurang nu matak cua kana hate.
  • Rup ku padung rap ku lemah, katuruban ku taneuh beureum Maot. Sasarina ngeunaan kanyeri anu satungtung hirup moal poho sanajan nepi ka maot.
  • Rusuh luput gancang pincang Migawe naon bae anu rurusuhan, temahna matak kaduhung sabab hasilna teu matak nyugemakeun.
  • Sabobot sapihanean Sauyunan, sapapait samamanis sabagja sacilaka.
  • Sabuni buni anu ngising sanajan dibunian atawa disumputkeun oge ari laku lampah anu goreng mah awal akhir sok kudu kanyahoan bae.
  • Sagalak galakna macan taru nyatu anakna sanajan pohara bengisna nu jadi indung-bapa, umuna tara tega ka anu jadi anak.
  • Sagolek pangkek sacangreud pageuh Hanteu cidra kana jangji.
  • Saherang herangna cai beas Galibna hate teh hese pisan beresihna ka jelema anu geus bukti tas nganyernyeri ka urang.
  • Saherang herangna cibeas, moal herang cara cisumur Sasarina lamun geus aya pacengkadan sok tara hade deui cara bareto samemeh aya pacengkadan.
  • Sakecap kadua gobang Gampang ngambek jeung gampang ngadek deuih.
  • Sakiriciking duit sakocopoking bogo Naon bae anu matak narik kana hate urang.
  • Saluhur luhur punduk tara ngaliwatan hulu Sapinter pinterna murid pangartina moal ngaluhuran guru.
  • Samar polah samar rasa Henteu puguh tingkah upamana ku sabab tepung jeung jalma anu dipikacinta tapi kakara disidem dina hatأ© baأ©, tacan bruk-brak
  • Sangsara di geusan betah Teuing ku miskin, teu boga naon naon pisan kulantaran geus embung digawe nyiar kipayah. Anehna the ari hirup mah hayang keneh.
  • Sapu nyere pegat simpay Paturay papisahan.
  • Sareundeuk saigel sabobot sapihanean sabata sarimbangan Sauyunan, layeut, tara aya pacengkadan.
  • Satengah buah leunca Teu jejeg ingetan, langlang lingling, kurang saeundan.
  • Satungtung deuleu Ngagambarkeun anu upluk-aplak lega pisan
  • Saumur nyunyuhun hulu Saumur hirup rumingkang di bumi alam.
  • Saungkab peundeuy Omongan anu pondok tur kurang manis.
  • Sengserang padung Ngeunaan awewe atawa lalaki anu boga keneh napsuna cara baheula keur ngora keneh, sasarina aya di jelema nu geus kolot, nu tereh paeh.
  • Sentak badakeun teu ceehan dina gawe, mimiti pohara getolna, tapi beuki lila beuki ngedul nu tungtungna teh diantep teu dipigawe pisan.
  • Sereg di panto logor di liang jarum nyingkahan hirup kumbuh jelema loba, sabab loba dosa, loba kasieun jeung kaera, betahna dinu suni nu teu aya jelema.
  • Sereg dibuana logor diliang jarum Kulantaran loba kasalahan atawa dosa, embung cicing di nu rame, sabab sieun, karesepna the di nu suni, nu euweuh jelema.
  • Seukeut ambeu seukeut deuleu loba mata-matana jeung pinter nyusud perkara (keur pagawean pulisi).
  • Seukeut tambang manan gobang Sakumaha gagahna wanina jeung ngalawana oge jalma jahat mah awal ahir tangtu katangkep pulisi.
  • Seuneu hurung cai caah Keur ambek, keur amarah, keur napsu.
  • Seuneu hurung dipancaran Nu keur napsu, heug ditambahan pisan pikakeuheuleun, tangtu bae ngambekna jadi tambah.
  • Seungit angin-anginan Seungit pisan meleber ka mana-mana
  • Seuseut batan neureuy keueus Hese pisan.
  • Sibanyo laleur Ledis pisan, teu nyesa saeutik eutik acan.
  • Silih jenggut jeung nu gundul Mأ©nta tulung ka papada anu sarua butuhna atawa sarua papada henteu boga.
  • Sirung ngaliwatan tunggul Darajat atawa milik anak ngaliwatan bapa.
  • Sosoroh ngadon kojor Kikiriman ku lantaran aya pangarahan tapi boro boro meunang kauntungan, kalahka meunang wiwirang jeung karugian.
  • Tamiang meulit ka bitis Malindes ka diri sorangan.
  • Tamplok batokeun Berehan teuing nepi ka urang mah susah.
  • Taraje nangeuh dulang pinande Saban tugas kudu dilaksanakeun kalawan alus sarta bener.
  • Taya tangan pangawasa Jiga anu dipupul bayu, henteu boga tanaga.
  • Taya halodo panyadapan taya eureuna digelendeng atawa di dicarekan (Terus bae digelendeng atawa dicarekan).
  • Teng anak teng, anak merak kukuncungan sipat-sipat nu aya di anak, babakuna nu hadena, sasarina loba anu diturunkeun ku kolotna.
  • Teu aya sarebuk samerang nyamu Teu aya saeutik eutik acan.
  • Teu beunang dikoet kunu keked Teuing ku koret, tara pisan tutulung ka nu butuh tatalang ka nu susah.
  • Teu boga pikir rangkepan Teu boga curiga saeutik eutik acan.
  • Teu busik bulu salambar teu regrog regrog, malah unggul dina juritna.
  • Teu cari ka Batawi tapi ka salaki hakan pake hayang ti salaki.
  • Teu diambeuan teu dipikarisi, teu dipikagimir, teu dihargaan/diajenan.
  • Teu didingding kelir teu dibuni buni, ditembrakeun bae, teu dirasiahkeun.
  • Teu dipiceun sasieur Sarua pisan teu aya bedana saeutik eutik acan.
  • Teu ditari teu ditakon Teu dipalire diantep bae, teu ditanya tanya acan.
  • Teu gugur teu angina Samemeh kajadian naon naon, teu aya pisan beja, lantaran atawa ciciren.
  • Teu jauh ti tihang juru teu anggang ti tihang tengah Nya goreng rupana nya goreng kalakuanana sok daek pulang paling.
  • Teu mais teu meuleum teu aya patalina pisan, teu pipilueun.
  • Teu ngalarung nu burung, teu nyesakeun nu edan ngalajur napsu ka awewe, ka anu halal jeung anu haram oge disaruakeun bae.
  • Teu nginjeum ceuli teu nginjeum mata Ngadenge jeung nenjo sorangan lain cenah jeung baruk.
  • Teu nyaho di alip bingkeng bodo teu bisa maca-maca acan, da teu sakola.
  • Teu puguh alang ujurna teu puguh entep seureuhna, teu beres lain kitu kuduna.
  • Teu wawuh wuwuh pajauh, teu loma tambah paanggang Sing wawuh tur sing loma sabab balukarna alus pisan.
  • Teui hir teu walahir, teu kakak, teu caladi teu aro aro acan Teu baraya, teu kaka, teu adi teu alo alo acan. Deungeun deungeun tulen.
  • Ti luhur sausap rambut ti handap sahibas dampal Menta dihampura tina rumasa geus salah atawa boga dosa.
  • Ti peuting kapalingan ti beurang kasayaban Sababaraha kali karurugian atawa karoroncodan.
  • Tiis ceuli herang mata ngeunah hate kulantaran ngeunah deudeuleuan jeung dedengean.
  • Tikoro andon peso ngadeukeutan jelema nu bakal ngahukum atawa nganyenyeri ka diri urang.
  • Tinggar kalongeun Teu sieun atawa teu nurut kulantaran remen teuing digelendeng atawa dicarekan.
  • Tipu keling ragaji Inggris pinter dina kajahatan, pinter dina ngbobodo atawa nipu.
  • Titip diri sangsang badan Mihapekeun maneh.
  • Titirah ngadon kanceuh sejana nyiar kasenangan, tapi jadina pinanggih jeung kasusah nu leuwih gede.
  • Totopong heureut dibeber beber, tangtu soeh nyukupan ku pangala nu sakitu saeutikna, tangtu bae matak jadi susah, lamun rejeki atawa pangala saeutik, ari keperluan jeung pangaluaran anu sakitu lobana.
  • Tugur tundang cuntang gantang Ngajalankeun pagawean pikeun Nagara, babakti ka nagara.
  • Tunggul dirarud catang dirumpak Euweuh anu dipikaserab, terus bae ngalajur napsu.
  • Tunggul sirungan, catang supaan Aya kajadian anu goreng atawa matak teu genah ahirna.
  • Tungkul ka jukut tanggah ka sadapan junun nyanghareupan pagawean anu dipilampah, teu kaganggu ku naon naon.
  • Ulah beunghar memeh boga ulah adigung nyeta nyeta anu beunghar, turtaning henteu atawa tacan boga pakaya.
  • Ulah cara ka kembang malati kudu cara ka picung Ulah sok bosenan ari ka pamajikan teh, hadena mah ti keur ngora keneh nepi ka geus kolot teh, lain beuki lila beuki bosen tapi kudu beuki lila beuki welas asih.
  • Ulah cara ka malati kudu cara ka picung Ulah ngurangan kanyaah kudu beuki lila beuki nyaah.
  • Ulah kabawa ku sakaba-kaba ulah kabawa ku nu teu puguh, maksudna kabawa jurig, dedemit.
  • Ulah keok memeh dipacok Ulah sieun saacan ngalakonan.
  • Ulah leutik hatأ© Ulah sieun atawa putus pangharepan.
  • Ulah lunca linci luncat mulang udar tina tali gadang, omat ulah lali tina purwadaksina Kudu nuturkeun أ©tika anu aya.
  • Ulah muragkeun duwegan ti luhur masing nyaah kana rejeki meunang hese cape ladang kesang, pacuan arek dimonyah monyah.
  • Ulah ngaliarkeun taleus ateul Ulah nyeubarkeun fitnah.
  • Ulah ngukur baju sasereg awak Ulah menyimpulkan nurutkeun diri sorangan
  • Ulah pagiri- giri calik, pagirang- girang tampian Ulah rebutan kakawasaan
  • Ulah pangkat memeh jeneng Ulah adigung adiguna hayang nyaruaan ka nu geus jeneng.
  • Ulah tiis tiis jahe kudu iatna, kudu cingceung.
  • Ulah unggut kalinduan ulah gedag kaanginan Ulah kagoda, ulah kaganggu atawa kabengbat ku rypa rupa, lamun urang keur nyanghareupan hiji maksud anu hade.
  • Uncal tara ridu ku tanduk Duduluran karumpul kabeh.
  • Ulah nyaliksik ku buuk leutik Ulah nyangsarakeun rakyat leutik.
  • Uyah tara tees kaluhur Galibna sipat indung bapa anu harade atawa anu goreng sok diturunkeun ka anak incuna.
  • Waspada permana tingal Bisa nyaho kana naon naon anu bakal kajadian.
  • Wiwirang di kolong catang nya gede nya panjang wiwirang nau pohara gedena.
 (dicutat tina:"http://www.kalangsunda.net)